Σε γραπτές δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών στις 26/03/2020 στα πλαίσια του προγράμματος για ενίσχυση της ρευστότητας στις επιχειρήσεις αναφέρθηκε εκτεταμένα στην προτεινόμενη, από την κυβέρνηση, νομοθετική ρύθμιση που «αφορά την παραχώρηση Κυβερνητικών Εγγυήσεων συνολικού ποσού μέχρι δύο δισεκατομμυρίων ευρώ (€2.000.000.000) με σκοπό:
(α) την παραχώρηση νέων χαμηλότοκων δανείων ύψους €1.750.000.000 σε Επιχειρήσεις και Αυτοτελώς Εργαζόμενους για αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από τα μέτρα που λήφθηκαν για αντιμετώπιση της πανδημίας του Κορωνιού, και
(β) την επιδότηση μέρους του επιτοκίου σε φυσικά πρόσωπα, αυτοτελώς εργαζομένους και επιχειρήσεις ύψους €250.000.000.
Οι βασικές αρχές της παραχώρησης των κυβερνητικών εγγυήσεων καλύπτονται στον Νόμο ενώ οι διάφοροι παράμετροι και όροι της παραχώρησης και χρήσης των κυβερνητικών εγγυήσεων, θα εκδίδονται με Διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών το οποίο δύναται να αναθεωρείται σε τακτή βάση αναλόγως των επικρατουσών συνθηκών, τόσο σε εθνικό όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.»
Όπως είχε αναφέρει, «οι κυβερνητικές εγγυήσεις παραχωρούνται για την αύξηση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία και δεν θα μπορούν να χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή υφιστάμενων δανείων. Θα μπορούν όμως να χρησιμοποιούνται για τόκους υφισταμένων δανείων, τα οποία είναι μέρος του υφιστάμενου προγράμματος.
Οι κυβερνητικές εγγυήσεις θα καλύπτουν το 70% των ζημιών που δυνατόν να προκύψουν από τα πιο πάνω δάνεια και οι τράπεζες το υπόλοιπο 30% ανεξαρτήτως εάν το δάνειο είναι εξασφαλισμένο ή μη.
Τα δάνεια θα έχουν διάρκεια από 3 μήνες μέχρι και 6 χρόνια εξαιρουμένων των τρεχούμενων λογαριασμών που η μέγιστη διάρκεια της εγγύησης θα είναι το 1 έτος.
Η διαδικασία παραχώρησης των κυβερνητικών εγγυήσεων προς τα πιστωτικά ιδρύματα θα αρχίσει από τις αρχές Απριλίου και αναμένουμε ότι η παραχώρηση των πρώτων δανείων θα ξεκινήσει αρχές Μαΐου του 2020.
Περιλαμβάνονται επίσης κριτήρια και όροι ως προς την παραχώρηση των κυβερνητικών εγγυήσεων στα πιστωτικά ιδρύματα καθώς και σε σχέση με την παραχώρηση των δανείων προς Αυτοτελώς Εργαζόμενους και Επιχειρήσεις όπως το ανώτατο ύψος δανείων που θα μπορεί να τους παραχωρηθεί καθώς και για ποιους λόγους (κάλυψη των αναγκών ρευστότητας, κεφαλαίου κίνησης και επενδύσεων).
Σημείωσε επίσης: «ότι οι επιλέξιμες επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζόμενοι δεν θα προχωρήσουν σε οποιεσδήποτε απολύσεις προσωπικού από την ημερομηνία έκδοσης του Διατάγματος και μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου του 2020 μέσω του ταμείου πλεονασμού. Επαναλαμβάνω, ότι όλη η κυβερνητική πολιτική μέσω των λεφτών του φορολογουμένου, συμπεριλαμβανομένης της κρατικής εγγύησης, στοχεύει στην διατήρηση των θέσεων εργασίας και της αποφυγής χρεοκοπιών.
Καθορίζονται χαμηλότοκα επιτόκια για τα νέα δάνεια που θα παραχωρηθούν, σύμφωνα με το προσωρινό πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό τη στήριξη της οικονομίας. Η όποια περεταίρω μείωση των επιτοκίων, ενδεχομένως να θεωρείτο κρατική ενίσχυση από την Ε.Ε.
Παραδείγματα επιτοκίων
(1.) Το Συνολικό Επιτόκιο των νέων δανείων για μια μικρομεσαία επιχείρηση ή έναν αυτοτελώς εργαζόμενο θα ανέρχεται:
α. Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι ένα έτος στο 0,75% και με χωρίς εξασφάλιση στο 1,25%
β. Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι 3 έτη στο 1% και με χωρίς εξασφάλιση στο 1,50%
γ. Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι 6 έτη στο 1,50% και με χωρίς εξασφάλιση στο 2%
(2.) Αντίστοιχα το Συνολικό Επιτόκιο των νέων δανείων για μια μεγάλη επιχείρηση θα ανέρχεται ως ακολούθως:
δ.Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι ένα έτος στο 1% και με χωρίς εξασφάλιση στο 1,50%
ε. Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι 3 έτη στο 1,50% και με χωρίς εξασφάλιση στο 2%
ζ. Για ένα εξασφαλισμένο δάνειο χρονικής διάρκειας μέχρι 6 έτη στο 2,50% και με χωρίς εξασφάλιση στο 3%
Η προσδοκία είναι ότι, με το πέρας της κρίσης οι επιχειρήσεις που θα αντλήσουν τον νέο φτηνό δανεισμό για λόγους ρευστότητας, θα καταστούν βιώσιμες ούτως ώστε να είναι σε θέση να τον αποπληρώσουν.
Η κυβερνητικές εγγυήσεις, θα ενεργοποιηθούν ούτως ώστε να καλύψουν ενδεχόμενες ζημιές αυτών που δεν θα τα καταφέρουν, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος προς όφελος των επιχειρήσεων και των θέσεων εργασίας και της οικονομίας ευρύτερα. Παράλληλα, η πρόνοια για μερική επιδότηση του επιτοκίου αφορά αυτούς που θα έχουν περισσότερες δυσκολίες ανάκαμψης με το πέρας της κρίσης. Εκείνη την χρονική περίοδο, θα χρησιμοποιηθεί το σκέλος της μερικής επιδότησης του επιτοκίου ούτως ώστε να βοηθηθούν και αυτές οι επιχειρήσεις να διατηρηθούν στην αγορά.
Με βάση τα δύο σχέδια επιστρατεύονται ουσιαστικά οι τράπεζες να λειτουργήσουν ως μηχανισμοί μεταφοράς της νέας ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, χωρίς κέρδος, καλύπτοντας μόνο το κόστος τους, με νέο φτηνό δανεισμό.
Παράλληλα, το τραπεζικό σύστημα χρησιμοποιεί τα εργαλεία που του παρέχουν οι νομισματικές αρχές, για να αναστείλουν την καταβολή δόσεων υφιστάμενων δανείων.
Είναι μια συντονισμένη προσπάθεια μεταξύ των νομισματικών και δημοσιονομικών αρχών της πολιτείας, αλλά και του πολιτικού κόσμου για να έχουμε ένα ενιαίο μέτωπο και τη μέγιστη επιτυχία. Για να ανακάμψουμε το γρηγορότερο δυνατό έστω και με απώλειες. Και με αυτό τον τρόπο θα συνεχίσουμε το επόμενο διάστημα.»
Η βουλευτής, του κινήματος «Ανεξάρτητοι» Άννα Θεολόγου και οικονομολόγος χωρίς να μασάει τα λόγια της και με απλό λόγο για να μπορεί να αντιληφθεί ο καθένας τι μέλλει γενέσθαι σε περίπτωση ψήφισης του νομοσχεδίου για στήριξη των επιχειρήσεων, μέσω δανεισμού, απαντά σε μια σειρά ερωτήσεων βάζοντας σκέψεις και πλάνα τους επιχειρηματίες πριν αυτοί προβούν στην απόφαση για δανεισμό.
Πιστεύετε ότι τα πιο πάνω μέτρα είναι ικανοποιητικά για να αντιμετωπίσουμε την επερχόμενη κρίση;
Πιστεύω ότι όχι μόνο δεν είναι ικανοποιητικά αλλά δεν είναι ούτε ενδεδειγμένα βάση της οικονομικής βιβλιογραφίας για αντιμετώπιση τέτοιων ακραίων δεδομένων, διότι η λύση στο πρόβλημα δεν είναι ο δανεισμός, και ιδιαίτερα σε μια οικονομία που έχει κατά 300% του ΑΕΠ ιδιωτικό χρέος, αλλά η άμεση διοχέτευση της ρευστότητας προς της επιχειρήσεις χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε επιστροφή αυτή της ρευστότητας στο Κράτος. Η ενδεδειγμένη θεραπεία είναι η απρόσκοπτη κυκλοφορία του χρήματος σε μια ασθενή οικονομία που κινδυνεύει από καρδιακή προσβολή λόγω κακής κυκλοφορίας.
Προς το παρόν όμως αυτή φαίνεται να είναι η πρόθεση της κυβέρνησης. Τι καλούνται να αντιμετωπίσουν κατά την άποψη σας οι επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα (ξενοδοχεία, εστιατόρια κτλ) εάν θα προχωρήσουν με δάνειο στην βάση των πιο πάνω προνοιών;
Η πραγματικότητα είναι υποκειμενική, δηλαδή αναλόγως των οικονομικών δεδομένων της κάθε επιχείρησης οι προκλήσεις διαφοροποιούνται και θα ήταν καλά να προβούν σε μελέτες βιωσιμότητας πριν να προχωρήσουν με την σύναψη ενός τέτοιου δανείου στις συνθήκες που αντιμετωπίζουν σήμερα. Ενδεικτικά όμως μπορώ να σας δώσω κάποια παραδείγματα με ποσά δανεισμού που μπορεί να είναι βοηθητικά για όσους θέλουν να είναι προσεκτικοί στις οικονομικές τους αποφάσεις.
Εάν υποθέσουμε με βάση τον πίνακα ότι μια επιχείρηση, με 2-3 υπαλλήλους, δανείζεται €50.000 για 6 χρόνια χωρίς εξασφαλίσεις, με επιτόκιο 2% τον χρόνο, τότε θα πρέπει να πληρώνει 8.849,52€ τον χρόνο σε δόσεις, η μηνιαία δόση είναι 737,52€που θα πρέπει να επιμεριστούν σε ένα μειωμένο κύκλο εργασιών, με τα υφιστάμενα λειτουργικά έξοδα. Αν αυτό το ποσό η επιχείρηση το αναλάβει ως τρεχούμενο λογαριασμό τότε οι κρατικές εγγυήσεις θα είναι μόνο για ένα χρόνο, άρα η επιχείρηση ή θα πρέπει να δεσμεύσει άλλες εξασφαλίσεις ή θα πρέπει να το αποπληρώσει το ποσό σε ένα χρόνο, πράγμα αδύνατο υπό τις περιστάσεις.
Αυτό το βάρος του δανεισμού δυστυχώς θα επιβληθεί στους μισθούς των υπαλλήλων της επιχείρησης, διότι αν δεν το πράξει αυτό, η επιχείρηση δεν θα αντέξει και θα κηρύξει πτώχευση. Ερχόμαστε στο ερώτημα, είναι καλύτερα να δανειστεί για να πληρώνει μισθούς 100% σήμερα για 9-10 μήνες και να μειώσεις μισθούς για τα επόμενα 6 χρόνια; Φυσικά όχι, διότι μετά την άρση των περιορισμών και για να εξέλθουν οι επιχειρήσεις από την κρίση θα πρέπει να υπάρχουν τα εισοδήματα για να στηρίξουν την κατανάλωση. Αν όλες οι επιχειρήσεις προβούν σε μείωση των μισθών, η ύφεση που θα αντιμετωπίσουμε θα είναι άνευ προηγουμένου.
Ένα άλλο σενάριο είναι μια μικρή επιχείρηση με 10 άτομα, με λειτουργικά 15.000€ τον μήνα, να δανειστεί 150.000€ για να καλύψει μόνο μισθούς, για τα επόμενα 6 χρόνια με 2% θα έχει υπολογιζόμενες δόσεις 26.500€ τον χρόνο, μηνιαία η δόση είναι 2212,57€, που το κόστος και πάλι θα επιμεριστεί στους μισθούς αφού η επιχείρηση δεν θα δικαιούται να απολύσει υπάλληλο μέσα σε αυτή την περίοδο.
Φέρνω ως παράδειγμα τις εξάχρονες δανειοδοτήσεις διότι αν μιλήσουμε για 3χρονα δάνεια ή και λιγότερο τότε μιλούμε για αποπληρωμή υπέρογκων δόσεων και σίγουρη ανικανότητα αποπληρωμής.
Οι επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα αντιμετωπίζουν κάποιες οικονομικές ιδιαιτερότητες όπως η εποχικότητα, πιστεύετε ότι αυτό είναι ανασταλτικός παράγοντας στο θέμα σύναψης ενός τέτοιου δανείου;
Η πραγματικότητα είναι ότι οι επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα είναι επιχειρήσεις που λόγω της εποχικότητας υπολογίζουν τις πληρωμές των δανείων τους βάση των αναμενόμενων εσόδων που θα έχουν κατά την θερινή σεζόν, εάν όμως υπό τις περιστάσεις δεν μπορούν να υπολογίσουν τα αναμενόμενα έσοδα τους επειδή δεν γνωρίζουν πότε θα ξεκινήσει εκ νέου το τουριστικό ρεύμα και σε τι ένταση θα είναι, τότε είναι δύσκολο να εκτιμήσουν την ικανότητα αποπληρωμής ενός τέτοιου δανείου. Να μην ξεχνούν επίσης ότι μπορεί να έχουν και άλλα δάνεια και ότι σαν δανειολήπτες στον εν λόγω δάνειο θα είναι υπόλογοι με την ίδια τους την επιχείρηση, έστω και αν υπάρχουν κρατικές εγγυήσεις.
