Βρίσκομαι σ’ ένα σπίτι με ιστορία 250 χρόνων…Από τα δεξιά μου βλέπω μέρος του χωριού βουνό και πράσινο και από τα αριστερά ένα δωμάτιο που αρχικά λειτουργούσε ως κελάρι. Σε αυτό το σημείο επέλεξα να ξετυλίξω άλλη μια διαδρομή σε ταξιδεύοντας στο Μουτουλλά. Σε 40 λεπτά από την Λευκωσία χάθηκα ανάμεσα στις ομορφιές του χωριού Μουτουλλά όπου γεωγραφικά ανήκει στην περιφέρεια της Μαραθάσας.
Σε αυτό το σπίτι οι πρώτοι κάτοικοι αγάπησαν και λάτρεψαν τον τόπο που γεννήθηκαν και έτσι επισφράγισαν το γάμο τους χτίζοντας το σπίτι το οποίο αρχικά είχε δύο δωμάτια. Στην αυλή υπήρχαν τα ζώα: γαϊδούρι, γουρούνια και κότες. Η επόμενη γενιά παραμένει στο χωριό παρά τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούσαν και με πείσμα και αγάπη κράτησαν ζωντανό ένα κτίσμα μέσα στο οποίο ο επισκέπτης μπορεί ακόμη να νοιώσει τους παλμούς μιας άλλης εποχής. Θα μας υποδεχθεί η κυρία Ελένη Κωνσταντινίδου μια γυναίκα που παρά τα χρόνια που έζησε στο Λονδίνο 27 χρόνια αποφάσισε να επιστρέψει στις ρίζες της. Οι ελάχιστές τροποποιήσεις του σπιτιού χωρίς να αλλάζει ο χαρακτήρας του σπιτιού το κάνει πιο λειτουργικό.
Την ρωτάω τι ήταν το πρώτο συναίσθημα που ένοιωσε βάζοντας το κλειδί στην πόρτα μετά από τόσα χρόνια και τα μάτια της βουρκώνουν: “Συγκίνηση. Εδώ έζησα τα πιο όμορφα χρόνια. Τα χρόνια της αθωότητας, της αυθεντικότητας, την κουλτούρας μας. Θύμισες πολλές. Πιάνω τον εαυτό μου πολλές φορές κυρίως το βράδυ να μαζεύονται εικόνες όμορφές αλλά και δύσκολες στιγμές”.
Την ρωτάω για τις φωτογραφίες που είναι τόσο επιβλητικές στους πέτρινούς τοίχους: «Η μητέρα μου Φανού και ο πατέρας Μιχάλης. Ήταν αγρότες αν και τα τελευταία 15 χρόνια της ζωήε του ήταν επιστάτης στους δρόμους του χωριού. Μια από τις γεύσεις που έφτιαχνε η μαμά της και δεν ξεχνάει μέχρι σήμερα είναι το βοδινό στιφάδο. Θύμαται κιόλας ότι γύρω -γύρω από την κατσαρόλα έβαζε ζυμαράκι πριν ακόμη το φαγητό στο φούρνο.
Τι σας πικράνει πιο πολύ σήμερα: “Η κυβέρνηση επέτρεψε να εξολοθρευθούν τα χωριά μας, δεν τα στηρίζουν όπως θα έπρεπε. Τα μικρά βήματα που γίνονται δεν είναι αρκετά από το Συμβούλιο μας δεν είναι αρκετά για να αναβαθμιστεί ο τόπος μας”
Η εκκλησία της Παναγίας
Αν και κανείς δεν γνωρίζει πώς φέρει το όνομα Μουτουλλάς, η πρώτη αναφορά του ονόματος «Μουτουλλάς» γίνεται στην κτητορική επιγραφή της εκκλησίας της Παναγίας του Μουτουλλά. Αναφέρεται μάλιστα ότι κτήτορες της εκκλησίας ήταν ο Ιωάννης Γερακιώτης (Μουτουλλάς) και η σύζυγός του Ειρήνη. Η εκκλησία της Παναγίας ήταν ιδιωτικός ναός. Θα την συναντήσετε στα νότια του χωριού, σε ύψωμα και σε απόσταση 300μ, περίπου, από τον κύριο δρόμο βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας. Κτητορική επιγραφή που βρίσκεται στο ιερό βήμα του ναού αναφέρει ως χρονολογία κτήσεως της εκκλησίας το έτος 1280 μ.Χ.
Το χωριό είναι κτισμένο αμφιθεατρικά και περιβάλλεται από βουνά τα οποία παλιότερα ήταν κατάφυτα από αμπέλια. Σήμερα είναι καλυμμένα με λίγα δέντρα και με άγρια βλάστηση. Μετά από μια τιμητική πρόσκληση από τον Πρόεδρος Κοινοτικού Συμβουλίου Μουτουλλά Μαρίνου Χριστοδούλου, δίνουμε ραντεβού στο μονοπάτι της φύσης…εκεί που η θρυλική Βασίλισσα της Κύπρου, η Ρήγαινα, λουζόταν και στολιζόταν για να υποδεχθεί τον εραστή της.
Το μονοπάτι μελέτης της φύσης
Σχετικά μικρό σε μήκος, μονοπάτι γύρω στο 1 χλμ όπου ο επισκέπτης θα πρέπει μέσω μιας διαδρομής με τα πόδια να ακολουθήσει χωματόδρομο και μερικά σκαλιά. Περπατάμε με την ομάδα των παιδιών που εργάζονται για τη δημιουργία της Μαρίνας της Αγίας Νάπας…. Διασχίζουμε περπατώντας σ’ ένα τοπίο που οι εναλλαγές των εικόνων είναι τόσο γρήγορες: Από τα σκληρά πετρώματα, τα καταπράσινα δέντρα να πέφτουν κυριολεκτικά μπροστά στο πρόσωπο σου και παράλληλα ο ήχος του νερού να ακούγεται από μακριά λες και σε προσκαλούσε για ένα ραντεβού…Όντως όποιος περπάτησε αυτή τη διαδρομή θα νοιώσει δέος.
Σε μια ξύλινη γέφυρα οι ερωτευμένοι σφραγίζουν με φιλί και κλειδί την αγάπη τους και ο ποιητής Κώστας Μόντης θα εμπνευστεί από το χώρο και θα γράψει ένα από τα έργα του που υμνούν τον έρωτα: «Απ’το αντικρινό κλαρί της δάφνης ένα γαρδέλι ερωτευμένο τραγουδάει τον πόνο της αγάπης του…»
Συνεχίζουμε την πορεία μας και ανάμεσα σ΄’ άλλα δέντρα κυρίως φρουτόδεντρα όπως αχλαδιές, μηλιές. Θα συναντήσουμε μια άλλη γέφυρα όπου ο ήχος σε ταξιδεύει. Κατεβαίνω τα σκαλοπάτια και περνάω τα πετρώματα κάθομαι δίπλα σε ένα ρυάκι και αρχίζω να πλένω το πρόσωπο, θερμοκρασία νερού 20 βαθμοί κελσίου!
Λίγα μέτρα πιο κάτω από τα «Λουτρά της Ρήγαινας», ο ποταμός Σέτραχο όπου στις πηγές των νερών μαζεύονταν μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’60 οι γυναίκες του Μουτουλλά για να πλύνουν τα ρούχα τους.
Ανηφορίζουμε και αφήνουμε πίσω μας το τοπίο που μας έκλεψε την καρδιά που κανείς δεν μπορεί να πιστέψει ότι σε απόσταση αναπνοής από τις κύριες αρτηρίες του χωριού μπορεί να δει κανείς την ιστορία να ξεδιπλώνεται μέσα από ρυάκια…Για να γίνει πιο άνετη η περιδιάβαση σας στο μονοπάτι της φύσης καλό θα είναι να έχετε μαζί σας παπούτσια πεζοπορίας, άνετα ρούχα, καπέλο, γυαλιά ηλίου, παγούρι με νερό.
Η θέα από ψηλά – Το παρατηρητήριο
Λίγο πιο έξω από το χωριό θα επισκεφθούμε το παρατήρητήριο. Ένα έργο που ολοκληρώθηκε αυτές τις μέρες. Με περιμετρική αυλή μπορεί κάποιος να καθίσει και να θαυμάσει τη θέα, ενώ ανεβαίνοντας τα σκαλιά με τηλεσκόπιο διακρίνει με λεπτομέρια όλο το χωριό, ακόμη και την σκεπή του ιστορικού ξενοδοχείου Βεραγγάρια. Το έργο αν και σε δύσκολες εποχές ήταν ένα όραμα για το κοινοτητικό συμβούλιο και τους κατοίκους το οποίο αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες.
Περπατάμε στα σοκάκια του χωριού, και σταματάμε να φάμε τους φημισμένους λουκουμάδες. Μια βόλτα με το αμάξι στο γύρο χωριά και επιστροφή στο σπίτι της κυρίας Ελενίτσας όπου την επόμενη μέρα θα μας περιμένει μια μεγάλη έκπληξη…
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ
