Το δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας προστατεύει οποιοδήποτε έργο λόγου, εικόνας ή μουσικής το οποίο μπορεί να έχει λάβει οποιαδήποτε μορφή όπως βιβλίο, ταινία, τραγούδι, σκίτσο ή ακόμα και γκράφιτι. Σε όλα τα παραπάνω απαραίτητη προϋπόθεση δεν είναι μόνο η πρωτοτυπία του εκάστοτε έργου αλλά και η προσωπική σφραγίδα που έχει θέσει σε αυτό ο δημιουργός του. Τι γίνεται όμως με άλλα παραγόμενα «έργα», όπως για παράδειγμα οι συνταγές μαγειρικής (παραδοσιακές ή μη);
Οι συνταγές μαγειρικής προϋποθέτουν τη δική τους πνευματική εργασία από τον επαγγελματία ή μη μάγειρα. Η ανάμειξη του ενός μπαχαρικού με το άλλο, οι ποσότητες που θα χρησιμοποιηθούν από το κάθε προϊόν όπως και το ποια προϊόντα θα δώσουν στο πιάτο τη γεύση που έχει σκεφτεί ο μάγειρας αποτελούν σημεία που απαιτούν την πνευματική εργασία και τον πειραματισμό του «δημιουργού».
Ωστόσο, στην περίπτωση των μαγειρικών συνταγών, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο πρόσφατα αποφάνθηκε ότι η γεύση ενός προϊόντος είναι κάτι εντελώς υποκειμενικό και εξαρτάται από τον κάθε άνθρωπο και τις εμπειρίες του (π.χ. ηλικία, πολιτισμικές καταβολές, προτιμήσεις, συνήθειες, κτλ.). Έτσι, η γεύση ενός τρόφιμου δεν αποτελεί πνευματικό έργο κι άρα δεν μπορεί να προστατεύεται από το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας. Αντίστοιχα, με απόφασή του το Δικαστήριο της πόλης Liege καθορίζει ότι η διαδικασία προετοιμασίας ενός πιάτου (π.χ. ανάμειξη προϊόντων, μπαχαρικών κτλ.) εμπίπτει στον τομέα των ιδεών και, ως τέτοια, δεν προστατεύεται από το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας. Αντίστοιχα, η συνταγή δεν προστατεύεται ακόμα κι όταν αποτυπώνεται στο χαρτί λόγω της έλλειψης πρωτοτυπίας και προσωπικής σφραγίδας του δημιουργού της καθώς η γλώσσα που χρησιμοποιείται δεν έχει κάποια καλλιτεχνική ή πνευματική αξία.
Τα πιο πάνω δεν σημαίνουν ότι οι συνταγές, και ειδικά οι παραδοσιακές, δεν προστατεύονται. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθορίσει την ύπαρξη διάφορων συστημάτων ποιότητας με σκοπό την προστασία παραδοσιακών προϊόντων από κατάχρηση ή απομίμηση. Οι Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης (ΠΟΠ), οι Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΠΓΕ), τα Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα (ΕΠΙΠ) και οι Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΓΕ) προστατεύουν πάνω από 2300 τρόφιμα και ποτά από όλες τις περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στον Μεσογειακό πολιτισμό η γαστρονομία είναι ένας τρόπος να έρθουν οι άνθρωποι πιο κοντά, ν’ ανταλλάξουν εμπειρίες και ιδέες. Ανεξάρτητα από το εάν η εκάστοτε συνταγή δεν προστατεύεται από το δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας, ένα βιβλίο μαγειρικής μπορεί να προστατεύεται με δικαίωμα Πνευματικής Ιδιοκτησίας κι οφείλουμε να το απολαμβάνουμε μόνο μέσα από νόμιμες πηγές.
Πηγή: TheLawofArt
