Το νοσοκομείο εγκαινιάστηκε από τον τότε Βρετανό Κυβερνήτη Ρίτσμοντ Πάλμερ, στις 14 Απριλίου 1939. Η αρχιτεκτονική του αξία, αν και διακεκριμένη από γνωστό Γαλλικό περιοδικό της εποχής, αποτελούσε για ασθενείς, γιατρούς και νοσηλευτές «κουραστικό – εώς και εξαντλητικό με το καθημερινό πήγαινε-έλα ακόμη και για μια απλή εξέταση, λόγω των «περίεργων» και μάλλον ασύνδετων κτηριακών μονάδων.
Ο εργολάβος του έργου Φίλιππος Καμέρης τον Ιούνιο του 2010 θα δηλώσει στο ΚΥΠΕ ότι ολόκληρο το κατεδαφίσιμο κτήριο κατεδαφίστηκε και ανακυκλώθηκε στα εξ ων συνετέθη, ενώ η τότε Δήμαρχος Λευκωσίας Ελένη Μαύρου, ανησυχούσε ότι υπήρχε πρόβλημα με την απόρριψη των μπάζων στο Κοτσιάτη, καθώς δεν είχε ακόμη ελευθερωθεί ο απαιτούμενος χώρος με τη μετακίνηση των ελαστικών.
Η ιστορία των πρώτων νοσηλευτηρίων
Στη διάρκεια του 1931 λειτουργούσαν στην Κύπρο συνολικά πέντε κρατικά νοσοκομεία, τα οποία επιχορηγούνταν εξ ολοκλήρου από την αγγλική κυβέρνηση. Ήταν το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, το Νοσοκομείο Λεμεσού, το Άσυλο Φρενοπαθών, το Σανατόριο και το Λεπροκομείο.
Το 1936 άρχισαν οι εργασίες ανέγερσης του νέου Νοσοκομείου Λευκωσίας, το οποίο θα διέθετε χώρους για την περίθαλψη 104 εσωτερικών ασθενών και 18 ιδιωτικών εσωτερικών ασθενών σε δωμάτια 1ης και 2ης τάξεως.
Το επόμενο έτος ξεκίνησαν τη λειτουργία τους οι Αντιφυματικές Κλινικές στη Λευκωσία και τη Λάρνακα καθώς και το νοσοκομείο στη Λύση. Στη διάρκεια του 1938 διορίστηκαν στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας οι πρώτες Κύπριες αδελφές νοσοκόμες, μετά από τριετή εκπαίδευση στη Γενική Νοσηλευτική Σχολή της Βηρυτού.
Η απόδραση Γεωρκάτζη και οι θάνατοι
Η απόδραση του αγωνιστή Πολύκαρπου Γεωρκάτζη από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, στις 31 Αυγούστου 1956, αποτέλεσε την πιο χαρακτηριστική περίπτωση, στη διάρκεια της οποίας εκτός από τον θάνατο δύο στελεχών της ΕΟΚΑ, ο Ιωνάς Νικολάου και ο Κυριάκος Κολοκάσης, ενώ σκοτώθηκε και ένας Έλληνας νοσηλευτής.
Ο Αττίλας, οι τραυματίες και ο στόχος των Τούρκων
Το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας έζησε τις δραματικότερες στιγμές του στη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, το καλοκαίρι του 1974, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις με την κωδική ονομασία Αττίλας 1 και Αττίλας 2. Κατά τη διάρκεια της άνισης πολεμικής αναμέτρησης των δέκα περίπου ημερών (20-25 Ιουλίου, 14-16 Αυγούστου 1974) εισήχθησαν στο Γενικό Νοσοκομείο της πρωτεύουσας 2.195 τραυματίες, από τους οποίους οι 138 ήταν σοβαρά τραυματισμένοι.
Οι αμέτρητοι τραυματίες χρειάζονταν επείγουσα περίθαλψη. Για την εξυπηρέτηση των αναγκών οι διάδρομοι και οι θάλαμοι μετατράπηκαν σε πρόχειρα χειρουργεία. «Το Γενικό Νοσοκομείο ήταν ένας μόνιμος στόχος του πυροβολικού. Τα τζάμια του χειρουργείου έσπασαν, τα ντεπόζιτα νερού αχρηστεύτηκαν. Οι διάδρομοι έγιναν τα χειρουργεία μας.», έγραφε ο γιατρός Ανδρέας Δημητριάδης.
Πληροφορίες από:clioturbata/Νικολέτα Χρήστου
