Σε όλους μας έχει συμβεί αρκετές φορές να αγοράζουμε ένα τρόφιμο σε καλή κατάσταση και μετά από 1-2 ημέρες να το βρίσκουμε μέσα στο ψυγείο μας αλλοιωμένο. Τι φταίει γι΄αυτό; Η λανθασμένη τοποθέτηση και συντήρηση του στο ψυγείο.
Το ψυγείο μας βοηθάει να συντηρήσουμε τα τρόφιμα για κάποιες ημέρες σε θερμοκρασίες, όπου τα βακτήρια αναπτύσσονται με πιο αργό ρυθμό απ΄ότι στην εξωτερική θερμοκρασία του δωματίου. Δεν σημαίνει, δηλαδή, πως στο ψυγείο δεν αναπτύσσονται βακτήρια, όπως πολλοί πιστεύουν λανθασμένα. Σε θερμοκρασίες από 5ο C έως και 60ο C τα βακτήρια συνεχίζουν να αναπτύσσονται, αλλά με πιο αργούς ρυθμούς. Για τον λόγο αυτό το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να ρυθμίσουμε το θάλαμο συντήρησης του ψυγείου σε θερμοκρασία κάτω των 5ο C. Καλό θα ήταν να έχουμε και ένα θερμόμετρο ψυγείου, ώστε να ελέγχουμε την θερμοκρασία, καθώς όταν ανοίγουμε την πόρτα η θερμοκρασία αυτή μεταβάλλεται.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στον θάλαμο κατάψυξης, όπου η ιδανική θερμοκρασία για να αποτρέψουμε την ανάπτυξη των βακτηριδίων είναι οι – 18ο C και κάτω. Αφού έχουμε ρυθμίσει, λοιπόν, σωστά τις θερμοκρασίες, πρέπει να πούμε λίγα λόγια για την τοποθέτηση και αποθήκευση των τροφίμων στους δύο θαλάμους.
ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΑ
Τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν ιδιαίτερα ευπαθή τρόφιμα. Πρέπει να τοποθετούνται στα συρτάρια των λαχανικών, όπου η θερμοκρασία τους φτάνει έως και 10ο C, γιατί σε χαμηλότερες θερμοκρασίες μπορεί να καταστραφούν. Τα φρούτα πρέπει να τοποθετούνται μέσα στο συρτάρι χωρίς συσκευασία (σακούλες), ενώ τα λαχανικά ανάλογα με το είδος : τα πράσινα φυλώδη λαχανικά (μαρούλι, σπανάκι κ.τ.λ) χρειάζονται υγρασία και κρύο. Για το λόγο αυτό πρέπει να τα τοποθετούμε σε πλαστικές σακούλες αεροστεγώς κλεισμένες για να διατηρούν την υγρασία τους, χωρίς όμως να πιέζονται ασφυκτικά, γιατί θα μαραθούν πιο γρήγορα. Τα λαχανικά με βολβούς, όπως τα καρότα, πρέπει να μπαίνουν σε σακούλες με τρύπες, ώστε να «αναπνέουν». Λαχανικά, όπως το μπρόκολο και το κουνουπίδι, μπορεί να μείνουν 1-2 ημέρες ωμά σε σακούλα στο ψυγείο, προτιμήστε όμως τα πάνω ράφια και βάλτε κοντά τους ένα πιατάκι με μαγειρική σόδα για να απορροφάει τα αρώματα που εκπέμπουν, καθώς πρέπει να γνωρίζετε ότι και οι μυρωδιές μπορεί να επιμολύνουν τα άλλα τρόφιμα. Τέλος, ποτέ μην πλένετε τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα βάλετε στο ψυγείο, πάρα μόνο την στιγμή που πρόκειται να τα καταναλώσετε.
ΚΡΕΑΣ – ΨΑΡΙ – ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ
Τα προϊόντα αυτά είναι επίσης πολύ ευπαθή, αλλά και πολύ επικίνδυνα στο να επιμολύνουν άλλα τρόφιμα. Για τον λόγο αυτό πρέπει να τοποθετούνται στο ράφι πάνω από τα συρτάρια των λαχανικών, που είναι το πιο κρύο σημείο του ψυγείου (2ο C). Επίσης, με αυτόν τον τρόπο δεν κινδυνεύετε να τρέξουν ζωμοί από αυτά τα τρόφιμα σε άλλα. Το κοτόπουλο πρέπει να το βγάζετε από την αεροστεγή ζελατίνα του και να το βάζετε σε ένα μπολ. Αν έχει εντόσθια μην το διατηρήσετε στο ψυγείο περισσότερο από μία ημέρα. Σε διαφορετική περίπτωση ίσως διατηρηθεί μέχρι και 3 ημέρες. Το ίδιο ισχύει και για το κρέας. Αν αποθηκεύσετε κρέας στην κατάψυξη να γνωρίζετε πως το βοδινό αντέχει μέχρι και ένα χρόνο, το χοιρινό 4-6 μήνες και το αρνί ή κατσίκι 3-4 μήνες. Το ψάρι πάλι, μπορεί να επιμολύνει με την μυρωδιά του άλλα τρόφιμα, όπως τα γαλακτοκομικά. Γι΄αυτό τον λόγο μην βάζατε στο ίδιο ράφι ψάρι και βούτυρο. Μπορεί το τελευταίο να επιμολυνθεί από την οσμή του ψαριού, ακόμα και αν βρίσκεται στο κεσεδάκι του. Σημαντικό στο ψάρι είναι να αφαιρέσετε τα εντόσθια πριν το αποθηκεύσετε. Αν πάλι το είχατε στην κατάψυξη, η απόψυξή του πρέπει να γίνει μέσα στο θάλαμο συντήρησης του ψυγείου και όχι έξω από το ψυγείο κατ΄ ευθείαν. Είναι πολύ ευαίσθητο και σίγουρα θα αλλοιωθεί.
ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ
Μην αγοράζετε μεγάλες ποσότητες αλλαντικών. Από την στιγμή που θα μπουν στο ψυγείο δεν αντέχουν περισσότερο από 5 ημέρες, ακόμα και δεν είναι ορατή η αλλοίωση, λόγω των συντηρητικών που έχουν. Στην κατάψυξη δεν αντέχουν περισσότερο από 2 μήνες.
ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ
Το πιο συχνό λάθος που κάνουμε όλοι είναι να βάζουμε το γάλα στην πόρτα του ψυγείου. Τα αβγά, το γάλα, το τυρί, τα αλλαντικά, τα κέικ, τα περισσεύματα των φαγητών και τα προϊόντα με επισήμανση στην ετικέτα τους «Διατηρείται στο ψυγείο μετά το άνοιγμα για …. ημέρες» πρέπει να διατηρούνται στο μεσαίο ράφι σε θερμοκρασία 4-5ο C ή και στο ψηλότερο ράφι με θερμοκρασία 8ο C. Η πόρτα του ψυγείου είναι η περιοχή με την υψηλότερη θερμοκρασία (10-15ο C) και προορίζεται για προϊόντα που απαιτούν ελαφριά ψύξη όπως μουστάρδα, ποτά, βούτυρο κ.τ.λ. Διαβάζετε και τηρείτε τις ημερομηνίες λήξεως στα γαλακτοκομικά, μην βγάζετε το γιαούρτι από το κεσεδάκι του και μην αφαιρείτε από τα τυριά το εξωτερικό περίβλημά τους πριν την στιγμή της κατανάλωσής τους. Διατηρείτε την φέτα στην άλμη της. Μην βάζετε δύο διαφορετικά τυριά στο ίδιο δοχείο και μην τρίβετε το τυρί (π.χ. παρμεζάνα, κεφαλοτύρι) πριν την στιγμή που θα το καταναλώσετε. Αν θέλετε να αποθηκεύσετε τυρί στην κατάψυξη, θα πρέπει να το κλείσετε σε καλά αεροστεγείς σακούλες τροφίμων.
ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΩΣΤΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΤΟ ΨΥΓΕΙΟ
1. Μην παραγεμίζετε το ψυγείο σας. Αν είναι πολύ γεμάτο ο αέρας δεν μπορεί να κυκλοφορήσει γεγονός που επηρεάζει την κατανομή της θερμοκρασίας στο θάλαμο.
2. Μην αφήνετε να συσσωρευτεί πάγος. Αν συμβεί κάτι τέτοιο το ψυγείο δεν θα μπορεί να λειτουργεί αποδοτικά. Επίσης, μειώνεται ο διαθέσιμος χώρος του. Αν το ψυγείο δεν είναι νέας τεχνολογίας (no frost), ώστε να ρυθμίζει μόνο του την απόψυξη, μπορείτε να κάνετε απόψυξη χρησιμοποιώντας ζεστό νερό και ξύδι για να απομακρύνετε τις οσμές.
3. Να έχετε υπόψιν πως ορισμένα τρόφιμα δεν χρειάζονται ψύξη, όπως λανθασμένα πιστεύουμε. Τα εξωτικά φρούτα, οι ντομάτες, τα φασολάκια, τα αγγούρι, τα κολοκυθάκια διατηρούνται καλύτερα σε θερμοκρασία δωματίου.
4. Μην ξεχνάτε το καλοκαίρι να ρυθμίζετε πιο χαμηλά την θερμοκρασία του ψυγείου σε σχέση με το χειμώνα.
5. Μην αφήνετε για πολύ ώρα ανοιχτή την πόρτα του ψυγείου και μην το ανοιγοκλείνετε άσκοπα, γιατί «χάνει την ψύξη» του.
6. Μην τοποθετείτε τα περισσεύματα των φαγητών σε πιάτα «ανοιχτά» στο ψυγείο. Πάντα σε τάπερ ή καλυμμένα με διαφανή μεμβράνη, για να μην μεταφέρονται οι οσμές σε άλλα τρόφιμα.
7. Μην τοποθετείτε ζεστό φαγητό μέσα στο ψυγείο, γιατί μπορεί να ανεβάσει την θερμοκρασία του θαλάμου ψύξης. Καλό είναι να περιμένετε να φτάσει το φαγητό σε θερμοκρασία δωματίου (τουλάχιστον 2 ώρες από το σερβίρισμα).
8. Να συμβουλεύεστε και να τηρείτε πάντα όσα αναγράφονται στις ετικέτες των τροφίμων για στην σωστή ψύξη και διατήρηση τους πριν και μετά το άνοιγμα της συσκευασίας.
9. ΚΑΝΟΝΑΣ FIFO: FISRT IN, FIRST OUT. Αποτελεί ίσως τον πιο σημαντικό κανόνα διατήρησης τροφίμων, και, σημαίνει πως το τρόφιμο που μπήκε πρώτο στο ψυγείο, πρέπει να καταναλωθεί πρώτο. Αναφέρεται, δηλαδή, στην κατά προτεραιότητα κατανάλωση των παλαιότερων τροφίμων. Όταν αποθηκεύετε ένα τρόφιμο να τοποθετείτε εκείνα που αγοράσατε πρόσφατα πίσω από αυτά που υπάρχουν ήδη στο ψυγείο. Με αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζετε ότι τα τρόφιμα θα καταναλωθούν πριν την ημερομηνία λήξης τους, και, επιπλέον κάνετε περισσότερη οικονομία εφόσον δεν χαλάνε, ώστε να αναγκαστείτε να τα πετάξετε.
Της διατροφολόγου – διαιτολόγου Πελαγία Σαββατινου
