Τη χαριστική βολή στην ήδη παραπαίουσα οικονομία της περιοχής του Ακάμα, αλλά και στην κοινωνική απομόνωση των κοινοτήτων της περιοχής, απειλεί να δώσει η πανδημία του κορωνοϊού, προειδοποιούν εκπρόσωποι της Κοινοτικής Δράσης Ακάμα, υπενθυμίζοντας γι’ άλλη μια φορά τη δυσχερή θέση στην οποία βρίσκονται οι κοινότητες του Ακάμα εδώ και πολλά χρόνια.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με την καθημερινότητα να ρυθμίζεται διαρκώς από διατάγματα που στόχο έχουν τον κατ’ οίκον περιορισμό και την κοινωνική αποστασιοποίηση, οι κάτοικοι των κοινοτήτων του Ακάμα ένιωσαν ακόμη πιο βαθιά στο πετσί τους την απομόνωση και την περιθωριοποίηση. «Το κλείσιμο επιχειρήσεων και σχολείων, οι άδειοι δρόμοι, δεν είναι καινούριο φαινόμενο στην περιοχή μας. Εδώ και δεκαετίες παρακολουθούμε οικογενειακές επιχειρήσεις να βάζουν οριστικά λουκέτο η μία μετά την άλλη, τα σχολεία να κλείνουν το ένα μετά το άλλο, και τον κόσμο του Ακάμα να εγκαταλείπει την περιοχή για βιοποριστικούς λόγους. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι το μοναδικό καφενείο που λειτουργούσε στο Νέο Χωριό, έβαλε λουκέτο τον προηγούμενο Ιανουάριο. Ωστόσο, τα παρατεταμένα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης έχουν σαφώς εντείνει την εικόνα ερήμωσης των κοινοτήτων, ενώ έχουν επιβαρύνει την ήδη εύθραυστη οικονομική κατάστασή τους» ανέδειξε ο κοινοτάρχης του Νέου Χωριού, Ανδρέας Χριστοδούλου.
Όπως πρόσθεσε ο κ. Χριστοδούλου «η πανδημία, μεταξύ άλλων, έχει στερήσει από τους κατοίκους των κοινοτήτων του Ακάμα, που στην πλειοψηφία τους είναι ηλικιωμένοι, τον μοναδικό τρόπο κοινωνικοποίησής τους, αφού τα λιγοστά καφενεία στην περιοχή είναι κλειστά. Οι άνθρωποι του Ακάμα βρίσκονται σε μαρασμό. Αν δεν ληφθούν μέτρα, φοβάμαι ότι αυτή η εικόνα θα είναι το μέλλον των κοινοτήτων μας».
Ο κοινοτάρχης της Ίνειας, Γιάγκος Τσίβικος, αναφερόμενος στο οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκονται οι κοινότητες, επεσήμανε ότι η τοπική οικονομία βασίζεται στη γεωργοκτηνοτροφία, ενώ οι υπόλοιπες θέσεις εργασίας αφορούν τον τουριστικό τομέα, ο οποίος είναι από τους πρώτους που έχουν πληγεί από την πανδημία. «Επιπλέον, οι λιγοστές οικογενειακές επιχειρήσεις που παλεύουν εδώ και χρόνια να κρατηθούν στη ζωή, όπως τα καφενεία και κάποιες οικογενειακές ταβέρνες, βρίσκονται αντιμέτωπες γι’ άλλη μια φορά με έναν δύσκολο αγώνα επιβίωσης» πρόσθεσε.
Το δημογραφικό και πληθυσμιακό πρόβλημα
Όπως ανέδειξαν οι κοινοτάρχες, τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κοινότητες του Ακάμα είναι η κοινωνικο-οικονομική περιθωριοποίηση και η αστυφιλία, η οποία εντείνει ολοένα και περισσότερο το δημογραφικό και πληθυσμιακό πρόβλημα που ταλανίζει την περιοχή του Ακάμα εδώ και τρεις δεκαετίες.
Η τελευταία απογραφή πληθυσμού, η οποία διενεργήθηκε το 2011, κατέγραψε μείωση στον Ε/κ πληθυσμό της περιοχής της τάξεως του 41%, αφού οι κάτοικοι των επτά κοινοτήτων του Ακάμα μειώθηκαν στους 1498, από τους 2527 που ήταν κατά την απογραφή του 1976. «Δεν έχουμε καμιά αμφιβολία ότι η επόμενη απογραφή πληθυσμού θα καταγράψει ακόμη πιο ανησυχητικά αποτελέσματα. Όσοι γεννιούνται στην περιοχή μας έχουν ως δεδομένο ότι με την ενηλικίωσή τους θα εγκαταλείψουν τα χωριά τους. Αυτή η απόφαση δεν είναι επιλογή τους, αλλά λύση ανάγκης. Οι λιγοστές θέσεις εργασίας και η υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής στην περιοχή δεν τους αφήνουν άλλα περιθώρια», επεσήμανε ο κ. Χριστοδούλου, τονίζοντας ότι ο νεαρός πληθυσμός της περιοχής έχει μειωθεί δραματικά και ο εναπομείναντας πληθυσμός γερνά και αργοπεθαίνει.
Το δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κοινότητες αντανακλάται και στον αριθμό των σχολείων που υπάρχουν στην περιοχή. Χαρακτηριστικά, ο δήμαρχος Πόλης Χρυσοχούς, Γιώτης Παπαχριστοφή, ανέφερε ότι ο αριθμός των μαθητών έχει μειωθεί κατά τα 2/3, σε σχέση με τον αριθμό των μαθητών που φοιτούσαν στα σχολεία της περιφέρειας της Πόλης Χρυσοχούς και του Ακάμα πριν από 30 χρόνια και ως αποτέλεσμα, περίπου 15 σχολεία έχουν κλείσει.
Οι «εγκλωβισμένες» περιουσίες
Η υποβάθμιση των κοινοτήτων, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, εντείνεται και από την αδυναμία των εκάστοτε κυβερνήσεων να επιλύσουν μία από τις μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της περιοχής, που είναι η καταπάτηση του δικαιώματος που έχουν στην εκμετάλλευση των περιουσιών τους οι οποίες βρίσκονται «εγκλωβισμένες» εδώ και 30 περίπου χρόνια στον Ακάμα.
Με τη Δήλωση Πολιτικής το 1989, μεγάλες περιοχές του Ακάμα και τεράστιος αριθμός ιδιωτικών περιουσιών καθορίστηκαν με τον πολεοδομικό χαρακτηρισμό Προστασία της Φύσης και με μηδενικό συντελεστή δόμησης, εντός των οποίων απαγορεύτηκε η οποιαδήποτε ανάπτυξη. Η επιβολή των μηδενικών συντελεστών και αργότερα η ένταξή τους στο Δίκτυο Natura 2000, είχαν ως αποτέλεσμα να μηδενιστεί η αξία των ιδιωτικών κτημάτων και να σταθεί αδύνατη η οποιαδήποτε εκμετάλλευσή τους για κάλυψη των αναγκών των ιδιοκτητών και των παιδιών τους. «Από τότε μέχρι σήμερα, το Κράτος δεν έδωσε καμία αποζημίωση στους κατοίκους της περιοχής, ούτε έλαβε μέτρα για να αντισταθμίσει τη δέσμευση των περιουσιών, ούτε πρόσφερε επιπλέον κίνητρα για να προωθηθεί η ανάπτυξη στην περιοχή μας. Είναι αδιανόητο σε μια δημοκρατική χώρα, εν έτει 2021, να στερούμαστε ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμά μας» τόνισε ο κοινοτάρχης της Ίνειας, Γιάγκος Τσίβικος.
Από πλευράς του, ο κοινοτάρχης του Νέου Χωριού, Αντρέας Χριστοδούλου, ανέφερε ότι όσο το πρόβλημα των ιδιωτικών περιουσιών του Ακάμα παραμένει άλυτο, οι κοινότητες, και μαζί η πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής, οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια στον αφανισμό.
Μόνη διέξοδος το Τοπικό Σχέδιο
Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της Κοινοτικής Δράσης Ακάμα, ο μόνος τρόπος για να αναζωογονηθούν οι κοινότητες, είναι η ολοκλήρωση του Τοπικού Σχεδίου για τον Ακάμα, και η περίληψη σε αυτό, προνοιών που να ευνοούν μια ήπια αειφόρο ανάπτυξη, με σεβασμό προς το περιβάλλον.
«Η ανακοίνωση του Τοπικού Σχεδίου αναβάλλεται συνεχώς. Η τελευταία υπόσχεση που μας έδωσε η κυβέρνηση ήταν ότι το Σχέδιο θα παρουσιαστεί την άνοιξη του 2021. Ελπίζουμε ότι αυτή θα είναι και η τελευταία. Αντιλαμβανόμαστε πλήρως τις πρωτοφανείς συνθήκες και τις δυσκολίες που δημιούργησε η πανδημία, ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα χωριά του Ακάμα βρίσκονται στον αναπνευστήρα», τόνισαν οι κοινοτάρχες.
Όσον αφορά τη μορφή της ανάπτυξης που θα πρέπει να προωθηθεί στην περιοχή, ώστε να δημιουργηθούν μακροπρόθεσμα συνθήκες ευημερίες, ανέφεραν ότι είναι απαραίτητο να προωθηθεί μια ήπια ανάπτυξη η οποία θα είναι προσεκτικά σχεδιασμένη ώστε να μην επηρεάσει την προικισμένη φύση του Ακάμα, αλλά και μικρές αναπτύξεις στο παραλιακό μέτωπο, οι οποίες θα πρέπει να συνδεθούν με την κατασκευή ενός μοντέρνου οδικού δικτύου στην περιοχή, με πρώτο βήμα την κατασκευή του δρόμου Πάφου – Πόλης.
Η διασύνδεση των κοινοτήτων με τις παραλίες και το Εθνικό Δασικό Πάρκο είναι ο μόνος τρόπος για να επανέλθουν σε τροχιά ευημερίας», επεσήμαναν οι κοινοτάρχες. «Ιδιαίτερα για τις απομακρυσμένες κοινότητες, η ανάπτυξη του πυρήνα τους είναι αδύνατον να επιτευχθεί χωρίς τη διασύνδεσή τους με παραλιακή ανάπτυξη ή και με κάποια μεγάλη ανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή, στη βάση μελετών και εκτιμήσεων των περιβαλλοντικών κινδύνων, η οποία θα δημιουργήσει πραγματικές προοπτικές για την περιοχή, όπως νέες θέσεις εργασίας».
*Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα “Σημερινή” στις 21/02/2021
