Σε όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, τίθεται σε εφαρμογή από τις 3 Ιουλίου η Οδηγία 2019/904/ΕΕ, σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον.
Η εφαρμογή της οδηγίας επηρεάζει αρκετές επιχειρήσεις, μεγάλο μέρος των οποίων δεν ήταν ενήμερες για τις αλλαγές, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η ΟΕΒ.
Οι κανόνες της ΕΕ, που εγκρίθηκαν στις 27 Μαρτίου 2019 από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αφορούν τα 10 πιο διαδεδομένα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης που βρέθηκαν σε ευρωπαϊκές παραλίες. Αυτά τα προϊόντα μαζί αποτελούν το 70% των απορριμμάτων στις παραλίες.
Συγκεκριμένα, η ΕΕ έχει επιβάλει την απαγόρευση των πλαστικών μίας χρήσης για τα οποία υπάρχουν εύκολες εναλλακτικές επιλογές: μαχαιροπίρουνα (πιρούνια, μαχαίρια, κουτάλια, ξυλάκια φαγητού), πιάτα, καλαμάκια, μπατονέτες, αναδευτήρες ποτών και καλαμάκια στήριξης μπαλονιών.
Οι ευρωβουλευτές συμπεριέλαβαν στον κατάλογο τις συσκευασίες τροφίμων κατασκευασμένες από διογκωμένο πολυστυρένιο και τα προϊόντα από οξοδιασπώμενα πλαστικά.
Η εφαρμογή της οδηγίας αναμένεται να αποτελέσει να σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης και την προστασία του περιβάλλοντος.
Έρευνα ΟΕΒ σε επιχειρήσεις
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) διεξήγαγε έρευνα, για τον προσδιορισμό του βαθμού επηρεασμού των επιχειρήσεων.
Η έρευνα κατέδειξε ότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων δεν ήταν ενήμερες για την άμεση εφαρμογή, αλλά και για ορισμένες πρόνοιες της Οδηγίας, όπως για παράδειγμα, ότι ο ορισμός «Πλαστικό μιας χρήσης» περιλαμβάνει και τα προϊόντα μιας χρήσης τα οποία κατασκευάζονται εν μέρει και όχι μόνο εξ’ ολοκλήρου από πλαστικό.
Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα της έρευνας, έδειξαν τα ακόλουθα:
Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων (92%) γνωρίζει τις κατηγορίες πλαστικών μίας χρήσης που θα απαγορευθούν.
Οι συμμετέχουσες στην έρευνα επιχειρήσεις, δεν γνωρίζουν τα διάφορα είδη πλαστικών που εμπίπτουν στις πρόνοιες της συγκεκριμένης Οδηγίας. Σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις 43,6% δεν γνώριζαν ότι η Οδηγία (2019/904/ΕΕ), επηρεάζει και τα πλαστικά μιας χρήσης τα οποία παράγονται από φυσικές πρώτες ύλες ή βιοδιασπώνται.
Το 70% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα, θεωρεί ότι τα αποθέματα των πλαστικών (Μπατονέτες με εξαίρεση για ιατρική χρήση, Μαχαιροπήρουνα, κουτάλια φαγητού και πιάτα, chopsticks, καλαμάκια με εξαίρεση για ιατρική χρήση, όλες οι οξο-διασπώμενες ύλες, αναδευτήρες ποτών, ράβδοι μπαλονιών, συσκευασίες φαγητού, ποτού και κυπελάκια από διογκωμένο πολυστυρένιο), θα εξαντληθεί σε 6 μήνες, το 13% θεωρεί ότι θα απαιτηθεί διάστημα 12 μηνών, ενώ το 17% θα απαιτηθούν 18 μήνες.
Το 70% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι το απόθεμα των ακόλουθων πλαστικών (Κυπελάκια ποτών, υγρά μαντηλάκια, σερβιέτες υγιεινής, ταμπόν, φίλτρα καπνού κτλ.) θα εξαντληθεί σε λιγότερο από 6 μήνες, το 20% θεωρεί ότι θα χρειαστεί λιγότερο από 12 μήνες, ενώ το 10% θα χρειαστεί λιγότερο από 18 μήνες.
Ένα ποσοστό επιχειρήσεων (10%) εισάγει, παράγει, προμηθεύει ή χρησιμοποιεί συσκευασίες και κυπελάκια ποτών μιας χρήσης από Expanded Polystyrene (EPS) ή/και Extruded Polystyrene (XPS). Ένα άλλο 10 % δεν γνωρίζει σε ποια κατηγορία πλαστικού αντιστοιχεί το είδος που χρησιμοποιεί.
Οι περισσότερες επιχειρήσεις (75%) γνώριζαν για την σήμανση που πρέπει να τοποθετηθεί είτε με ετικέτα, είτε με εκτύπωση σε κάθε τεμάχιο. Περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις, που συμμετείχαν στην έρευνα, συγκεκριμένα το 57%, θεωρεί δύσκολη έως και πολύ δύσκολη την τοποθέτηση αυτοκόλλητων σημάνσεων.
Τέλος, από την έρευνα φάνηκε να μην είναι ξεκάθαρο ποια προϊόντα θα αποσυρθούν άμεσα.
Επιπρόσθετα, εκτιμάται ότι αρκετές επιχειρήσεις, λόγω της αυξημένης τιμής πώλησης των βιοδιασπώμενων πλαστικών, αναμένεται να δυσκολευτούν στην προσαρμογή και ότι θα ήταν καλύτερο να υπάρξει στα αρχικά στάδια της εφαρμογής της Οδηγίας μείωση στην τιμή ή να υπάρχουν επιχορηγήσεις με κριτήρια.
