ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΑ ΤΣΟΥΝΑΜΙ έχουν πλήξει την Κύπρο στην ιστορία της, έχουν προκαλέσει απώλεια ανθρωπίνων ζωών και έχουν καταστρέψει τις τότε παραθαλάσσιες πόλεις και λιμάνια της, όπως επιβεβαιώνουν ιστορικές μαρτυρίες ανθρώπων που διασώθηκαν μέσα από τους αιώνες. Κάθε τσουνάμι όμως, αφήνει πίσω του και γεωλογικά τεκμήρια: ‘Οταν πλήττει τις ακτές μεταφέρει μαζί του διάφορα υλικά από το θαλάσσιο πυθμένα, τα οποία εναποθέτει στη ξηρά και αποτελούν, μεταγενέστερα, τις γεωλογικές ενδείξεις του φαινομένου..
Στον πιο κάτω χάρτη φαίνονται οι καταγεγραμμένες και επιβεβαιωμένες πηγές τσουνάμι παγκόσμια από το 1610π.χ. μέχρι το 2014. Οι πηγές αυτές περιλαμβάνουν σεισμούς, ηφαιστειακές εκρήξεις, υποθαλάσσιες κατολισθήσεις και άλλες άγνωστες αιτίες. Η Ζώνη του Πυρός στον Ειρηνικό Ωκεανό συγκεντρώνει τη μέγιστη δραστηριότητα τσουνάμι, ενώ στη περιοχή της Μεσογείου εκδηλώνεται το 16% της παγκόσμιας δραστηριότητας.
Στην Κύπρο, ο κίνδυνος από τσουνάμι προέρχεται από τρείς διαφορετικές πηγές:
1. Τοπικούς, ισχυρούς, υποθαλάσσιους και επιφανειακούς σεισμούς στο κεντρικό τμήμα του Κυπριακού Τόξου (όπως π.χ. οι σεισμοί του 1222 και του 1953),
2. υποθαλάσσιες κατολισθήσεις στην ακτή της Λεβαντίνης οι οποίες προκαλούνται από ισχυρούς σεισμούς στο ρήγμα της Νεκράς Θάλασσας (όπως π.χ. ο σεισμός του 1202), και
3. περιφερειακούς, ισχυρούς , υποθαλάσσιους και επιφανειακούς σεισμούς στο Ελληνικό Τόξο (όπως π.χ. οι σεισμοί του 1303 και του 365).
ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΣΟΥΝΑΜΙ
Κατά μήκος της νοτιοδυτικής ακτής της Κύπρου, που ξεκινά βόρεια της Πάφου και εκτείνεται σε μια απόσταση 40 περίπου χιλιομέτρων μέχρι το νότιο τμήμα της χερσονήσου του Ακάμα, υπάρχουν χαώδεις αποθέσεις ογκολίθων με άμμους και χαλίκια, τα οποία αποτελούν παραφωνία στο όλο γεωλογικό περιβάλλον της ακτογραμμής. Οι ογκόλιθοι αυτοί έχουν βάρος αρκετών τόνων, γωνιώδεις ακμές και σχετικά φρέσκιες επιφάνειες αποκόλλησης, στοιχεία που οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι έχουν αποτεθεί στη θέση που βρίσκονται σήμερα από ισχυρές ωστικές δυνάμεις, όπως είναι τα τσουνάμι. Παρόμοιες αποθέσεις υπάρχουν σε όλες σχεδόν τις ακτές της Κύπρου, όπως στον Κορμακίτη, την Καρπασία, το Κάβο Γκρέκο και την Πύλα, ενώ στην Αγία Νάπα υπάρχουν περιοχές από τις οποίες το έδαφος απουσιάζει.
ΣΕΙΣΜΟΣ ΠΑΦΟ
Γραμμένος στην ιστορία θα μείνει ο σεισμός του 1953 στην Κύπρο, ένας σφοδρός και καταστροφικός σεισμός, στην επαρχία Πάφου. Οι σεισμός προκάλεσε επίσης σημαντικές ζημιές στη Λεμεσό, όπου παρατηρήθηκαν και φαινόμενα εδαφικής ρευστοποίησης, καθώς και ένα μικρό τσουνάμι στις ακτές της Πάφου.
ΠΟΣΟ ΚΙΝΔΥNΕΥΕΙ Η ΚΥΠΡΟΣ ΑΠΟ ΤΣΟΥΝΑΜΙ;
| Όσο αφορά τον κίνδυνο από τσουνάμι από ιστορικά στοιχεία, ελλαδίτες ερευνητές (Fokaefs & Papadopoulos, 2007) έχουν υπολογίσει τα ακόλουθα στατιστικά στοιχεία για την ευρύτερη περιοχή της Κύπρου και Λεβαντίνης: Ένα πολύ ισχυρό τσουνάμι (ύψος κύματος στην ακτή 4m) αναμένεται κάθε 375 χρόνια, ένα ισχυρό τσουνάμι (ύψος κύματος στην ακτή > 1m) αναμένεται κάθε 120 χρόνια και ένα μέτριο τσουνάμι (με ύψος κύματος < 1m) αναμένεται κάθε 30 χρόνια. Τα ελλιπή ιστορικά στοιχεία όμως δεν αντιπροσωπεύουν ολοκληρωτικά τον κίνδυνο από τσουνάμι της Κύπρου. Για μια πιο ακριβή εκτίμηση του κινδύνου από τσουνάμι της Κύπρου θα πρέπει να χρονολογηθούν τα γεωμορφολογικά στοιχεία τα οποία πιστεύεται ότι σχετίζονται με δράση τσουνάμι στις ακτές της. |
Με πληροφορίες Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης
