Όταν παραδόθηκε ο «Φάκελος Κύπρου» το 2011 και ανάμεσα στα γραφόμενα υπάρχει ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που οι ειδικοί θα εξηγήσουν ότι πρόκειται για μοναδικό φαινόμενο στην ιστορία του κινηματογράφου, αφού ποτέ ξανά στον κόσμο δεν έχει συνδεθεί πολεμική επιχείρηση με τον κινηματογράφο.
Ο Νίκος Θεοδοσίου γνωστός σκηνοθέτης ήταν ο πρώτος ο Έλληνας συγγραφέας όπου μέσα από την έρευνα του και το 70λεπτο ντοκιμαντέρ «Santa Barbara – Φαντάσματα στην Κερύνεια» το 2007, πιστοποιούσε τα πιο πάνω.
«Αρχές Σεπτεμβρίου 1973, ένα τρικάταρτο ιστιοφόρο, που έχει διασκευαστεί σε παλιό πειρατικό καράβι στην Ελλάδα, μπαίνει στο ήρεμο λιμανάκι της Κερύνειας. Το όνομά του είναι Santa Barbara. Τις ίδιες μέρες, φτάνει στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας και ο διάσημος Εγγλέζος ηθοποιός Πήτερ Σέλλερς. Και οι δυο θα πρωταγωνιστήσουν σε μια ξένη υπερπαραγωγή, μια ταινία εποχής με πειρατές. Η ταινία στηρίζεται στο βιβλίο του Sid Fleishman «Ghost in the Nooonday Sun» (Φαντάσματα το καταμεσήμερο) και σκηνοθέτης είναι ο Peter Medak. Ένα σκηνικό με δυο όψεις: το ψεύτικο, το κινηματογραφικό ντεκόρ μιας κωμωδίας το πραγματικό… που οδηγεί στη μεγάλη τραγωδία του 1974. Άραγε είναι οι δυο όψεις του ιδίου νομίσματος;
Τα γυρίσματα της ταινίας θα ξεκινήσουν σε μια βδομάδα και θα διαρκέσουν δυόμιση μήνες. Τρεις ημέρες πριν το ξεκίνημα των γυρισμάτων, στις 12 Σεπτεμβρίου 1973, κυπριακή εφημερίδα έγραφε «…τα τουρκικά στρατεύματα ευρίσκονται εις πλήρη συναγερμόν και είναι έτοιμα να επέμβουν προς κατάληψιν της επαρχίας Κυρηνείας …». Μαζί με τον Πήτερ Σέλλερς φτάνει στην Κύπρο κι ένα πολυπληθές κινηματογραφικό συνεργείο από την Αγγλία. Η συμμετοχή Κυπρίων και Ελλήνων ηθοποιών ή τεχνικών είναι σχεδόν μηδαμινή. Η παραγωγή εγκαθιστά το στρατηγείο της στην πόλη της Κυρήνειας καθώς τα περισσότερα γυρίσματα γίνονται στο λιμανάκι και το κάστρο της Κερύνειας αλλά και στις ακτές «Πέντε Μίλι» και «Έξι Μίλι».
Ακόμη και κάποιοι να το θεωρήσουν ως “σενάριο επιστημονικής φαντασίας” (κάτι που προφανώ έτσι το είδε και ο Π.Σελλερς) η ταινία αναφέρεται μέσα στον Φάκελο της Κύπρου: «…Το καλοκαίρι του 1973 με το πρόσχημα το γύρισμα κινηματογραφικής ταινίας με πρωταγωνιστή τον αμερικανό (Βρετανός ήταν) ηθοποιό Πήτερ Σέλερ, οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες είχαν προβεί στην…κινηματογράφηση ακτών τόσο ανατολικά, όσο και δυτικά της πόλης της Κερύνειας. Ακόμη είχαν προβεί σε βυθοσκοπήσεις της θαλάσσιας περιοχής και έλεγχο των ναυτικών δυνάμεων που στάθμευαν στο Κάστρο της Κερύνειας. Η συγκεκριμένη ταινία παρά το μεγάλο ποσό που δαπανήθηκε ποτέ δεν προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες…»
Το χρήμα έρρεε άφθονο και σε ανεξέλεγκτα μεγάλες ποσότητες για απίθανες αγορές. Το σαπιοκάραβο “Santa Barbara” δεν ήταν ικανό να πλεύσει στα βαθιά, αν και περιέργως έφτασε στο λιμάνι της Κερύνειας, ενώ συνεχώς πηγαινοερχόταν στην περιοχή χωρίς να απομακρύνεται από την ακτή, με διάφορους να φωτογραφίζουν το τοπίο, ενώ στα κατάστρωμά του υπήρχε και συσκευή που κατέγραφε τον βυθό». Μάλιστα ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ υποστηρίζει ότι λήψεις πραγματοποιήθηκαν μέσα στη ναυτική βάση που υπήρχε στο Κάστρο της Κερύνειας, μια δεδηλωμένα απαγορευμένη ζώνη.
Ο πρωταγωνιστής Πήτερ Σέλλερς δεν εμφανιζόταν όσο έπρεπε στα γυρίσματα και περιγράφεται ως καταθλιπτικός. Μάλιστα χαρακτηριστικό είναι το άρθρο Mad Genious του Steve Pond που αναφέρει πως ο Peter Sellers έκανε τη ζωή του σκηνοθέτη κόλαση. Διαρκώς έβρισκε διάφορες δικαιολογίες για να μην εμφανίζεται, σαμποτάροντας με αυτόν τον τρόπο τα γυρίσματα….
