Μια Ελλάδα θάλασσα, λίμνες, βουνά, ιστορία. Εκεί που τα αρχιτεκτονικά στοιχεία των πολιτισμών ακόμη και από την «προϊστορία» οι αρχαίοι οικοδόμοι είχαν περιβαλλοντική συνείδηση, οχυρωμένους τοίχους με τρυπημένα ανοίγματα για εξαερισμό και φυσικό φως. Οι ελληνικές πόλεις των Λιμνών: Ιωάννινα – Καστοριά. Ένα οδοιπορικό μετά από πρόσκληση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, σε συνεργασία με τους Δήμους, Aegean και «Wise Ram»…μόλις αρχίζει.
Μετά την επιστροφή στο γραφείο μια σειρά από βιβλία, διαφημιστικά φυλλάδια, κάρτες με ονόματα όσων συνάντησα και στο κινητό βίντεο και φωτογραφίες. Ρίχνω μια γρήγορη ματιά και αφήνομαι για άλλη μια φορά σε ότι μου χάρισε αυτό το ταξίδι.
Ιωάννινα, η πρωτεύουσα της Ηπείρου,γύρω από την υπέροχη λίμνη Παμβώτιδα. Η φύση, το κλίμα και ο χαρακτήρας της πόλης ορίζονται από αυτήν την υδάτινη «κυρά». Η λίμνη, με τα ακύμαντα νερά και το μικρό νησάκι αποτελεί ένα φυσικό μνημείο, που γύρω του ζει και αναπνέει ολόκληρη η πόλη. Από το αεροδρόμιο της Λάρνακας θα φτάσουμε Αθήνα και από εκεί με εσωτερική πτήση στα Ιωάννινα.
Σ’ όλη τη διαδρομή οι σκέψεις άρχισαν να παίρνουν μια στροφή πίσω στο παρελθόν όταν σ’ ένα ταξίδι με το αμάξι είχαμε ξεκινήσει από Πειραιά για τον γύρο της Ελλάδας με τελικό προορισμό το Αργυρόκαστρο. Τυχερά παιδιά γιατί εκείνα τα ταξίδια μας έδωσαν την ευκαιρία για μια γνωριμία με τις ρίζες της πνευματικής παράδοσης και πόσο μάλλον της Ηπείρου.
Φτάνοντας στο ξενοδοχείο LakeSpiritSpa μας υποδέχεται η Λώρα Αργυροπούλου η οποία ασχολείται με το στρατηγικό μάρκετινγκ και την επικοινωνία στον τουρισμό. Μια ευγενική φυσιογνωμία, όμορφη και κυρίως χωρίς ίχνος υπερβολής με την αιτιολογία ότι συνόδευε μια ομάδα δημοσιογράφων. Αυτό με κέρδισε, γιατί όπως ξέρετε η κολακεία και η περιφραστική δραστηριότητα του λόγου απέναντι σε δημοσιογράφους που θέλουν να μεταφέρουν στους αναγνώστες τους εμπειρίες και εικόνες είναι περιττή – είναι σαν μια «πτήση με κακές καιρικές συνθήκες» που ευτυχώς σε αυτό το κομμάτι η ομάδα που στήθηκε για να μας «συστήσει» τα Ιωάννινα ήταν πολύ προσεγμένη με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα.
Λίμνη Ορεστιάδα
Τα Ιωάννινα είναι Λονδίνο, αυτό μας είπαν και αυτό ζήσαμε. Από τον ήλιο στην βροχή και από την βροχή στον ήλιο. Δεν με ενόχλησε καθόλου που βράχηκα μέχρι το κόκαλο. Περπατούσα στο Παραλίμνιο μέτωπο όπου εκεί συγκεντρώνει περιβαλλοντικά, πολιτιστικά και οικονομικά χαρακτηριστικά, των Ιωαννίνων.
Μπαίνουμε στο Κέντρο Παραδοσιακή Βιοτεχνίας Ιωαννίνων που βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πόλης των Ιωαννίνων, δίπλα στην λίμνη Παμβώτιδα και σε ένα προσεγμένο χώρο 10.000 τ.μ. όπου λειτουργούν εργαστήρια αργυροχοΐας, μουσείο, αίθουσα πολιτιστικών εκδηλώσεων, καφετέρια – εστιατόριο και φυσικά το Πρατήριο Λιανικής Πώλησης Προϊόντων Αργυροχοΐας.
Αποτελείται από 44 συνεργαζόμενα εργαστήρια. Ο επισκέπτης, έχει την δυνατότητα μέσω οπτικοακουστικού υλικού και συζητώντας με τους τεχνίτες να γνωρίσει τον τρόπο κατασκευής των αντικειμένων που έχουν κάνει γνωστή την πόλη μας σε όλο τον κόσμο. Τα 44 συνεργαζόμενα εργαστήρια εξασφαλίζουν στον επισκέπτη την δυνατότητα επιλογής από όλη την γκάμα των προϊόντων αργυροχοΐας όπως κοσμήματα, σκεύη, εκκλησιαστικά είδη, είδη δώρων και διακοσμητικά αντικείμενα χώρου. Τα προϊόντα τα οποία διατίθενται προς πώληση είναι αποκλειστικά χειροποίητα αντικείμενα παραγωγής των συνεργαζόμενων εργαστηρίων γεγονός που εξασφαλίζει την υψηλή ποιότητα των προϊόντων και τις χαμηλές τιμές διάθεσης τους. Αν αναρωτιέστε για τις τιμές θα σας πω ότι είναι πολύ προσεγμένες αρχίζοντας από 25 ευρώ για ένα χειροποίητο δακτυλίδι ή σκουλαρίκι. Οι τιμές βεβαίως ανεβαίνουν ανάλογα με τις προτιμήσεις του καθενός.
Ο Δήμαρχος κ. Μωυσής Ελισάφ , οποίος διετέλεσε Καθηγητής Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Διευθυντής της Β’ Παθολογικής Κλινικής του ΠΓΝΙ. και Αντιδήμαρχος Τουρισμού Ιωαννίνων Γεώργιος Λώλης, μας περιμένουν στο εστιατόριο Filippas Gastronomy. Σ’ ένα από τα ομορφότερα σημεία των Ιωαννίνων, στο Μώλο, δίπλα στη λίμνη Παμβώτιδα, σε απόσταση αναπνοής από τα καραβάκια για το νησάκι, το εστιατόριό μας Φίλιππας Gastronomy, Στρ. Παπάγου 6, φημίζεται για την ποιότητα & τις μοναδικές γεύσεις του, με απέραντη θέα στην λίμνη, το νησάκι και το τζαμί του Ασλάν Πασά (σύμβολο κατατεθέν των Ιωαννίνων). Στον κατάλογό του θα βρείτε λαχταριστές σαλάτες, σούβλες, γάστρες, φρέσκα κρέατα στη σχάρα και μεγάλη ποικιλία χειροποίητων ορεκτικών καθώς & πίτες της περιοχής που παρασκευάζονται καθημερινά. Δεν λείπουν τα νόστιμα ζυμαρικά αλλά & οι ιδιαίτερες γεύσεις, μεταξύ άλλων, που θα κάνουν την επιλογή σας δύσκολη.
Δοκιμάστε αρνάκι σούβλας, κατσικάκι γάστρας, το μοναδικό χειροποίητο μοσχαρίσιο μπιφτέκι που έχει αποκτήσει φανατικούς οπαδούς, καθώς το χοιρινό κότσι ψημένο με μέλι και θυμάρι στη γάστρα και φυσικά τα διάσημα βατραχοπόδαρα. Χαζεύω τον επιβλητικό πολυέλαιο και μαθαίνω από τον ιδιοκτήτη ότι το έφτιαξε μαζί με τη σύζυγο του σε διάστημα πέντε χρόνων. Είναι ένα μέρος που αξίζει να επισκεφθείτε γιατί εκεί οι πρώτες ύλες και ο τρόπος μαγειρέματος θα κάνουν το πιο από πιάτο ξεχωριστό.
Η πρώτη μέρα είχε πια περάσει και βγαίνω στην εξωτερική τοποθεσία του ξενοδοχείου όπου μέναμε και συναντώ την κυρία Νόρα Τσόγγα. Μου μιλάει λες και γνωριζόμασταν από παλιά και «παρέα» με τσίπουρο αρχίζουμε την κουβέντα χωρίς να καταλάβει καμία από τις δύο μας, είχε πάει δυο το πρωί. Αυτό το κατάλυμα πρεσβεύει επάξια τη φιλοξενία και θα το διαπιστώσετε αμέσως.
Στη συνέχεια του ταξιδιού μας, θα επισκεφτούμε το νησάκι της λίμνης Ιωαννίνων. Ένα από τα ελάχιστα κατοικημένα νησιά λιμνών της Ευρώπης βρίσκεται εδώ, στα Ιωάννινα. Το νησί έχει μία παγκόσμια πρωτιά… δεν έχει όνομα! Το λένε «νησί της λίμνης» με 250 κατοίκους, μία κοινότητα κυρίως ψαράδων. Πρόκειται για έναν βράχο πνιγμένο στα πεύκα, με έναν μοναδικό πέτρινο οικισμό γύρω απ’ το φυσικό λιμάνι του. Αν και μικρό, το νησί έχει επτά μοναστήρια – την τρίτη μεγαλύτερη μοναστική κοινότητα στην Ελλάδα, μετά το Άγιο Όρος και τα Μετέωρα. Τα καραβάκια χρειάζονται μόλις 10 λεπτά για να διασχίσουν την απόσταση, και φεύγουν απ’ τις αποβάθρες του κάστρου, το καλοκαίρι κάθε μισή ώρα και το χειμώνα κάθε μία ώρα. Αν και δεν έχει δικό του όνομα είναι πασίγνωστο, κυρίως λόγω της ιστορίας του και της απόστασής του από την πόλη των Ιωαννίνων. Συγκεκριμένα, το αγκαλιάζουν τα νερά της λίμνης Παμβώτιδας, το περιβάλλον του έχει διατηρηθεί παρθένο, με φιλόξενους ανθρώπους και σίγουρα έχει πολλούς λόγους να το επισκεφτεί κανείς.
Το Νησί των Ιωαννίνων είναι συνυφασμένο με τη ζωή του Αλή Πασά και την τραγική ιστορία της Κυρα – Φροσύνης. Αρκεί μια επίσκεψη στο Μουσείο του Αλή Πασά και της προεπαναστατικής και επαναστατικής περιόδου για να θαυμάσετε από κοντά προσωπικά αντικείμενα του Αλή Πασά και άλλα κειμήλια της περιόδου της Τουρκοκρατίας. Εντύπωση προκαλεί η αναπαράσταση του πνιγμού της Κυρα – Φροσύνης μαζί με άλλες 17 συντοπίτισσές της. Όλα αυτά στεγάζονται στον χώρο της μονής του Αγίου Παντελεήμονος. Μια βόλτα εκεί θα σας ξυπνήσει μνήμες και θα σας ταξιδέψει στην Οθωμανική περίοδο. Ιστορικές αναφορές μπορείτε να ανατρέξετε στο διαδύκτιο λίγο πριν επισκεφθείτε το Μουσείο έτσι ώστε να καταφέρετε να μπείτε στη ιστορία πάθους, εμμονής, σκοτωμούς και το τέλος της ζωής του Αλή Πασά, εκεί στο τρίτο σκαλοπάτι του σπιτιού του.
Με συνοδό μια έντονη βροχή ανεβαίνουμε σε ένα από τα μοναστήρια του Νησιού χωρίς όνομα. Δεν με νοιάζει ακόμη και αν βουλιάζω σε λακκούβες, αν στάζω στην κυριολεξία ολόκληρη λες και κάποιος μου έριχνε με τενεκέ νερό για ώρες. Έκανα σταθμούς και πλέον είχα απομακρυνθεί από την ομάδα. Χάζευα το τοπίο, έπαιρνα βαθιές ανάσες – ξέρετε αυτές που γίνονται αναμνήσεις –αυτές που δεν αποτελούνται από λόγια και πράξεις. Αυτές τις εικόνες λες και ο Θεός πήρε μια παλέτα από χρώματα και άρχισε να ζωγραφίζει τα Ιωάννινα. Ανάμεσα στους συνοδούς ο Αιμίλιος Νέος.
Αυτός φρόντισε να με βοηθήσει κρατώντας το κινητό μου για να βγάζει φωτογραφίες και αυτό καθόλου τυχαίο. Είχα την τιμή να έχω δίπλα μου τον «Φωτογράφο της πόλης των Ιωαννίνων», όπως τον αποκαλούν. Η ενασχόλησή του με την φωτογραφία ξεκίνησε το 1991, σαν μια δραστηριότητα που: «Θα μου κάλυπτε ένα κενό που μου άφησε η μακρόχρονη ενασχόλησή μου με το ποδόσφαιρο όταν αποφάσισα να κλείσω αυτό το σπουδαίο κεφάλαιο της ζωής μου. Η φωτογραφία πάντα μου άρεσε και πολύ φυσικά ήρθε και άνοιξε ένα νέο δρόμο στη ζωή μου, τον οποίο ποτέ δεν μπορούσα να φανταστώ το πόσο συναρπαστικός είναι, και που στη συνέχεια έγινε τρόπος ζωής και τρόπος έκφρασης», λέει σε συνέντευξη του. Στα μάτια του καθρεφτίζεται η ψυχή του, στα μάτια του μια εύθραυστη μελαγχολία κοιτώντας και αυτός το μεγαλείο της φύσης να ξεδιπλώνεται μπροστά μας.
Ακούω αυτή τη φορά το όνομα μου τόσο δυνατά γιατί είχα «φύγει» εντελώς από την ομάδα και τα χρονοδιαγράμματα και αυτό ίσως είναι το χειρότερο σενάριο σε ένα οδοιπορικό – Η καθυστέρηση δηλαδή ενός ατόμου μπορεί να αποτελέσει μέχρι και την αλλαγή ή και την ακύρωση του μετάπειτα πλάνου. Μπαίνω στο Μοναστήρι Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Φιλανθρωπηνών το οποίο έχει αναστηλωθεί και συντηρηθεί. Με ανατριχιαστικό ρεαλισμό κοιτώ τα βασανιστήρια των χριστιανών σε αγιογραφίες. Με πιάνουν τα κλάματα από την ευλογία που είχα να βρίσκομαι εκεί, στο σημαντικότερο μεταβυζαντινό μοναστήρι των Ιωαννίνων. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι τοιχογραφίες του καθολικού οι οποίες τεχνοτροπικά ανήκουν στη λεγόμενη σχολή της «Βορειοδυτικής Ελλάδας». Χρονολογούνται στον 16ο αιώνα και αποτελούν έργο κορυφαίων Θηβαίων ζωγράφων, όπως ο Φράγκος Κατελάνος και οι αδελφοί Γεώργιος και Φράγκος Κονταρής. Ανάμεσα στα πλούσια θέματα περιλαμβάνονται σκηνές από τον Βίο του Χριστού, της Παναγίας και του Αγίου Νικολάου, σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη και μαρτύρια αγίων. Ενδιαφέρουσα είναι η τοιχογραφία των επτά σοφών της αρχαίας Ελλάδας στον νότιο εξωνάρθηκα.
Πολύ βιαστικά μην χάσουμε το καράβι βαδίζουμε σε σοκάκια για να επιστρέψουμε. Βλέπω μια γιαγιά να περπατάει μόνη την ώρα που η βροχή είχε σταματήσει. Πάω κοντά της και την ρωτώ αν χρειάζεται κάτι. «Για κοίτα τα λουλούδια», απαντάει. Την παίρνω αγκαλιά και ζητάω την ευχή της. Είναι εκείνες οι στιγμές που πιστοποιείς πως η γιαγιά ή κάθε γιαγιά έχει τη δύναμη να ισοπεδώσει κάθε δυνατότητα τρελής εξέλιξης, προπαγάνδας, παραπλάνησης. Η γιαγιά ήταν και παραμένει το μόνιμο και σταθερό επιχείρημα αντίστασης του τεχνοφοβικού κόσμου που ζούμε. Οι τελευταίες λέξεις της πριν συνεχίσει την πορεία της: «Να έχεις πίστη σε ότι κάνεις.Μην ξεχνάς, ότι η Παναγία βρίσκεται στο πλάι σου». Ξεμακραίνει, ανηφορίζει το στενό και χάνεται…
Όπως και ‘γω…Λόγια, λόγια, λόγια, βαρύγδουπες κουβέντες μόνο για να ειπωθούν. Κομπάρσοι σε στημένα σκηνικά της καθημερινότητας μας για «να περνάμε καλά».Αχ, βρε γιαγιά και να ήξερες τι σκηνικό έφτιαξαν στον πλανήτη.
Ο προϊστάμενος το ΕΟΤ Πέτρος Σαγάνας, η Λώρα, ο Αιμίλιος και αρκετοί άλλοι, «έφτιαξαν» ένα πλάνο για επίσκεψη στα Ιωάννινα για να γνωρίσουμε τον Δήμο. Και το πέτυχαν: Φαντάσου να περιμένεις χρόνια και σε ένα απόγευμα όλα να έχουν γίνει όπως η ψυχή σου επιθυμεί.
Σε κανένα από τα οδοιπορικά δεν «έχω» μαζί μου την ιδιότητα της δημοσιογράφου, αλλά του ταξιδιώτη. Και αν έχει καταφέρει κάτι αυτή η ομάδα δεν ήταν μόνο να μας συστήσει ένα Δήμο που στις μέρες μας μπορεί κάποιος άνθρωπος εύκολα μπορεί να ανατρέξει να βρει όποιες πληροφορίες θέλει. Στη δική μου περίπτωση κατάφερε να πετάξει από τη ψυχή μου το ατομικό συμφέρον.
Μια πόλη χωρίς ακαθαρσίες στους δρόμους, με χαμογελαστούς ανθρώπους, με έντονη φοιτητική ζωή, με περαστικούς πρόθυμους να σου δώσουν οδηγίες για δρόμους και σοκάκια…γιατί το έζησα και αυτό χάθηκα ανάμεσα στα στενά της παλιάς πόλης (αλλοίμονο να μην συνέβαινε αυτό!). Περιπλανώμενη στα Ιωάννινα, ανάμεσα σε άγνωστους, με εγκληματικότητα στο 0%, μόνη να γυρνάω να βρω το ξενοδοχείο για να καταλήξω να συναντάω σοκάκια, μνημεία, παιδιά να κάνουν ποδήλατο γύρω από την λίμνη και Ιωαννίτες με ήθος απέναντι στο ταξιδιώτη που αναζητούσε τον προορισμό του, πρόθυμο να τον βοηθήσει.
Επισκεφτείτε την εβραϊκή Συναγωγή. Οι Εβραίοι κατοικούν στα Γιάννενα ήδη από τη βυζαντινή περίοδο. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο χρυσόβουλο του 1319, σύμφωνα με το οποίο τους παραχωρούνταν ελευθερία ανάλογη με την αντίστοιχη των Χριστιανών.
Το 1492, με τους θρησκευτικούς διωγμούς της Ισπανίας, αρκετοί Εβραίοι έφτασαν και στον ελλαδικό χώρο. Ορισμένοι από αυτούς εγκαταστάθηκαν στα Γιάννενα, ενισχύοντας την ήδη ισχυρή και πολυπληθή κοινότητα. Οι νεοαφιχθέντες αφομοιώθηκαν από τους εγχώριους ομόθρησκούς τους. Έτσι, δημιουργήθηκε μια ελληνίζουσα εβραϊκή κοινότητα, με δικό της χρώμα.
Τα Ιωάννινα μπλέκουν την παράδοση με την μοντερνιά. Θα βρείτε καταστήματα, ακριβά brands για όσες και όσους αρέσκονται σε αγορές, καφετέριες, συγκοινωνίες, ταξί. Μια βόλτα στο Ιτς Καλέ (εσωτερικό φρούριο), που βρίσκεται στην νοτιοανατολική ακρόπολη και διαμορφώθηκε κυρίως την περίοδο του Αλή Πασά, στο πλαίσιο του ευρύτερου οικοδομικού, οχυρωματικού έργου στο Κάστρο των Ιωαννίνων. Ήταν η ακρόπολη που επέλεξε για να αποτελέσει τη διοικητική και στρατιωτική του βάση.
Στη Φρόντζου Πολιτεία το μοναδικό ξενοδοχείο αποτελούμενο από μοναστηριακού τύπου mini suites, με θέα του μια πλατεία με πλατάνια και πέτρα. Απέχει λιγότερο ένα χιλιόμετρο από το κέντρο της πόλης με κάθε του δωμάτιο να είναι μοναδικό. Η γαστρονομία είναι μια προσεγμένη ενορχήστρωση σ’ ένα εστιατόριο που κυριαρχεί η Ελληνική παραδοσιακή κουζίνα, το γυαλί, η πέτρα και ο αέρας.
Όποια περίοδο και αν επιλέξετε να πάτε θα χρειαστείτε μπουφάν σε περίπτωση βροχής. Αθλητικά παπούτσια επιβάλλονται, όπως και την διάθεση να περπατήσετε σε ιστορικούς οικισμούς, πλακόστρωτα σοκάκια, αλλιώς ο Δήμος Ιωαννιτών δεν θα καταφέρει να σας ανταποδώσει το μοναδικό δώρο την ηρεμία.
Φτιάχνουμε βαλίτσες και αναχωρούμε για Καστοριά…
