Η βοσκή υπήρξε κύρια ενασχόληση στην Κύπρο από τη Νεολιθική Εποχή έως και την τουρκική εισβολή. Ιδιαίτερα από την περίοδο της Οθωμανικής Κυριαρχίας διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε ως ένα από τα βασικά επαγγέλματα στην κυπριακή επαρχία.
H ζωή του ήταν σκληρή και μοναχική. Tριγυρνούσε στην ύπαιθρο, μόνος με το κοπάδι και τον σκύλο του, και τα βράδια κοιμόταν μαζί με τα ζώα του στη μάντρα. Συνήθως ο ίδιος έφτιαχνε και χαλλούμια, αναράδες και άλλα προϊόντα σχετικά. Κατέβαινε στο χωριό του μόνο όταν υπήρχε λόγος.
Στην περίοδο της Αγγλοκρατίας, όταν τα πάντα καταγράφονταν και ελέγχονταν, το να ασκήσει κάποιος το επάγγελμα του βοσκού δεν ήταν απλή υπόθεση.
Το νισιάνιν του βοσκού
Για να είναι κάποιος βοσκός έπρεπε να φέρει σχετική άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Κάθε υποψήφιος ποιμένας έκανε αίτηση και μετά από έλεγχο της καλής του διαγωγής του έδιναν την άδεια. Η καλή διαγωγή εξαρτιόταν από τον βαθμό πρόκλησης ζημιών και τον αριθμό των ζώων που κατείχε κάθε βοσκός, ο οποίος σπάνια υπερέβαινε τα 50 ζώα. Όταν ο υποψήφιος βοσκός περνούσε τον έλεγχο της καλής διαγωγής, μαζί με την άδεια, του έδιναν και ένα βραχιόλι το οποίο έφερε την ένδειξη “S” από τη λέξη shepherd, το λεγόμενο νισιάνι.
Οι μισταρκοί και οι τουρκόπουλοι
Η άδεια του βοσκού δινόταν μόνο σε ενήλικες, υπήρχαν ωστόσο και μικρότερα παιδιά τα οποία εργάζονταν στα κοπάδια. Ήταν οι λεγόμενοι μισταρκοί, βοηθοί, παιδιά φτωχά συνήθως ή ορφανά τα οποία με αυτόν τον τρόπο εξασφάλιζαν ένα πιάτο φαΐ. Από την άλλη υπήρχαν οι τουρκόπουλοι, οι οποίοι συνήθως ήταν εξισλαμισθέντες Έλληνες που είχαν οριστεί ως φύλακες των αγρών.
Ήταν κάτοικοι των χωριών και βοηθούσαν τους αζάδες και τους μουκτάρηδες κάθε περιοχής. Κάθε φορά που το κοπάδι κάποιου βοσκού προκαλούσε ζημιές, ο τουρκόπουλος επέβαλε κάποιο πρόστιμο. Οι μισθοί τους ήταν χαμηλοί, αλλά έπαιρναν δύο γρόσια από κάθε βοσκό που το κοπάδι του προκαλούσε ζημιές. Για αυτό και οι βοσκοί προσπαθούσαν πάντα να διατηρούν καλές σχέσεις με τους τουρκόπουλους, δωροδοκώντας τους με χαλούμια και άλλα ζωικά προϊόντα.
Μετά το 1974 και την ανάπτυξη της Κύπρου στις ελεύθερες περιοχές, το επάγγελμα του βοσκού περιορίστηκε. Η νέα εποχή της τουριστικής και οικονομικής ανάπτυξης άρχιζε…
Με πληροφορίες: Περιοδικό «Αγρότης»
Φωτογραφίες αρχείο:Christou Odysseas, Erdal Eryener…
