Το Καστελλόριζο ανήκει στα Δωδεκάνησα και απέχει μόλις 1,25 ν.μ. από τις νοτιοδυτικές Μικρασιατικές ακτές, όπου ήταν πολύ έντονη η παρουσία του ελληνικού στοιχείου μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1922, και 72 ν.μ. από τη Ρόδο. Από τον Πειραιά απέχει 328 ν.μ. και 150 ν.μ. από τη χώρα μας. Έχει έκταση 9,1 χλμ2 και μήκος ακτών 19,5 χλμ. Οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού φτάνουν τους 300.
Η ονομασία “Καστελόριζο” ( Kastelo Roso δηλαδή Κόκκινο Φρούριο ) δόθηκε από του Ιππότες του Αγίου Ιωάννη λόγω των χαρακτηριστικών κόκκινων βράχων πάνω στους οποίους ήταν κτισμένο το Κάστρο του νησιού στο εσωτερικό του οποίου μπορείτε να θαυμάσετε τις παλιές εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Νικολάου.
Η άλλη ονομασία “Μεγίστη” προήλθε κατά την αρχαία εποχή από τους Δωριείς και οφείλεται στο ότι είναι το μεγαλύτερο από ένα σύμπλεγμα δεκατεσσάρων μικρότερων νησιών.
Στο Καστελόριζο δεν υπάρχει μεγάλη τουριστική κίνηση γι’αυτό και το νησί διαθέτει περιορισμένο αριθμό καταλυμάτων για διαμονή. Λόγω της αργής ανάπτυξης του τουρισμού εξακολουθεί να παραμένει αναλλοίωτο από τις σύγχρονες τάσεις διατηρώντας έντονα το παραδοσιακό του στυλ και προσφέροντας στον επισκέπτη αξέχαστες διακοπές.
Στο νησί μπορείτε να κολυμπήσετε στις πεντακάθαρες παραλίες Φάρο, Μανδράκι, Πλάκες αλλά και στα καταγάλανα νερά του Γαλάζιου Σπήλαιου όπου μπορείτε να φτάσετε με βάρκα από το λιμάνι και να θαυμάσετε τους υπέροχους σταλακτίτες και σταλαγμίτες στο εσωτερικό του.
Έχω επισκεφτεί το νησί ήδη τρεις φορές (με καράβι από Ρόδο) και το μόνο σίγουρο είναι ότι εκεί μπορείς να αναγεννηθείς. Απόλυτη ηρεμία που σε κάνει να χαλαρώσεις κυριολεκτικά. Υπάρχει ένας και μοναδικός ασφαλτοστρωμένος δρόμος, η δημόσια συγκοινωνία γίνεται με ένα ταξί και ένα μικρό λεωφορείο, ενώ το υπόλοιπο νησί εξερευνάται με τα πόδια, μέσω ενός δικτύου φυσικών μονοπατιών.
Πολύχρωμα δίπατα και τρίπατα σπιτάκια με τις δωδεκανησιακές τριγωνικές στέγες, το καΐκι-ταξί του κυρίου Αντώνη, που βρίσκεται πάντα εκεί πρόθυμος να σε ξεναγήσει στη Γαλάζια Σπηλιά με τις φώκιες, στο νησί της κυρά της Ρω, της γυναίκας που έμενε μόνη της επί σειρά ετών και κάθε πρωί ύψωνε την ελληνική σημαία. Η κρυστάλλινη θάλασσα του Καστελόριζου, η οποία ακόμη και μέσα στο λιμάνι είναι τόσο καθαρή, που καθρεφτίζεται με απόλυτη διαύγεια το είδωλό σου στα νερά.
Το φλερτ των ξένων επενδυτών και η λεβεντιά των ντόπιων
Οι προσφορές αγοράς γης που δέχονται είναι πολλές, αλλά θέλουν να κρατήσουν τον ελληνικό χαρακτήρα επιχειρώντας να ελέγξουν ποιοι αγοράζουν γη στο νησί τους.
Γνωρίζουν ότι ξένες εταιρείες που εκπροσωπούν τουρκικά συμφέροντα, κινούνται για την αγορά μεγάλων εκτάσεων ή έχουν ήδη αποκτήσει τέτοιες, προκειμένου να πουληθούν οικόπεδα σε Τούρκους «επενδυτές». Και δεν τη θέλουν μια τέτοια «επένδυση» που ως απώτερο σκοπό θα έχει την αλλαγή του χαρακτήρα του νησιού.
Η κυρά της Ρωμιοσύνης»
Η πρώτη φορά που η Δέσποινα Αχλαδιώτη ύψωσε τη σημαία ήταν το 1927, όταν ξύπνησε ένα πρωί και είδε στην κορυφή του νησιού να κυματίζει η τουρκική σημαία. Πήγε στο σπίτι, άνοιξε το σεντούκι, πήρε ένα λευκό σεντόνι και μια γαλάζια κουρτίνα και έραψε τη γαλανόλευκη. Κατέβασε με τον άντρα της την τουρκική, τοποθετώντας στη θέση της τη νέα σημαία.
Λίγα χρόνια αργότερα οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού έφυγαν για να αναζητήσουν μια καλύτερη μοίρα για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Η Δέσποινα και ο Κώστας όμως έμειναν. Σχεδόν ολομόναχοι. Ώσπου το 1940 ο Κώστας Αχλαδιώτης αρρώστησε βαριά. Κλινήρης και παντελώς αδύναμος, έπρεπε να μεταφερθεί στο Καστελόριζο. Έτσι η Δέσποινα άναψε φωτιά ώστε να ειδοποιήσει για βοήθεια τους ψαράδες στα καϊκάκια. Άργησαν πολύ να τη δουν όμως. Και τη φωτιά και τη Δέσποινα.
Ο άντρας της πέθανε στο δρόμο για το νησί όπου θα του έσωζαν τη ζωή οι γιατροί. Και η Δέσποινα τον κήδεψε μόνη της. Και μόνη της τον έκλαψε.
Το 1943 επέστρεψε στη Ρω (βραχονησίδα δίπλα Καστελόριζο) όπου έμεινε για λίγο, παίρνοντας μαζί της την τυφλή μητέρα της. Δύο γυναίκες μόνες στην κατοχή. Ήταν τότε που άρχισε να υψώνει κάθε πρωί την ελληνική σημαία και να την κατεβάζει το βράδυ. Από τη Ρω προσέφερε υπηρεσίες σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου. Με “δυνατή φωνή και γοργή περπατησιά”, όπως την περιγράφει ο βιογράφος της Κυριάκος Χονδρός, δεν εγκατέλειψε ποτέ το νησί, ακόμα κι όταν το Καστελόριζο, που βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το 1943, ερήμωσε σχεδόν από τους κατοίκους του, εκ των οποίων οι περισσότεροι εξαναγκάστηκαν στο δρόμο της προσφυγιάς.
“Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τ’ αγαπώ. / Έμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο. Με την Ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες… …βέβαια η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις Τουρκικές ακτές. / Την Ελληνική Σημαία θέλω να μου τη βάλουν μαζί μου στον Τάφο.” είχε πει η ίδια, όπως το μεταφέρει το lifo.gr
Το παραδοσιακό έδεσμα και η σχέση με την Κύπρο
«Οι Καστελοριζιοί τρελαίνονται για τα Κατουμάρια, τα οποία, εκτός από καθημερινή χρήση, τα προσφέρουν στους γάμους και για να γιορτάσουν ευχάριστα γεγονότα. Έχουν να λένε πως το ίδιο έδεσμα παρασκευάζεται και στην Κύπρο. Πρόκειται για τα γνωστά «Κατιμέρκα».
Συνταγή
Υλικά: αλεύρι, αλάτι, βούτυρο, κανελο-γαρίφαλα και ζάχαρη.
Μέθοδος: Αφού ανακατέψουμε το αλεύρι με ένα ποτήρι χλιαρό νερό και λίγο αλάτι, ετοιμάζουμε μια μαλακή ζύμη για φύλλο. Με τη βοήθεια του πλάστη, ανοίγουμε το φύλλο, το ραντίζουμε με λίγο λιωμένο βούτυρο και στο κέντρο κάνουμε μια τρύπα. Στη συνέχεια, το διπλώνουμε (όπως διπλώνουμε ένα μαντήλι) ώστε να γίνει ένα ρολό. Το κόβουμε στα δυο, τοποθετούμε το ένα πάνω στο άλλο και με τη βοήθεια του πλάστη, φτιάχνουμε την πίτα στο μέγεθος της αρεσκείας μας.
Για το ψήσιμο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την πλάκα του φούρνου – παλαιότερα τις έψηναν στον κλίβανο ή τις τηγανίζετε με βούτυρο και για περισσότερη νοστιμιά, χρησιμοποιήστε ζάχαρη και κανελο-γαρίφαλα.
