Το Κοιλάνι είναι ένα χωριό της επαρχίας Λεμεσού το οποίο κατατάσσεται αναμεσά στα Κρασοχώρια. Πρόκειται για ένα χωριό το οποίο είναι κτισμένο στην ανατολική πλευρά του βουνού Αφάμης και απέχει από την Λεμεσό 35 χιλιόμετρα. Ανάμεσα στα πιο εξέχοντα αξιοθέατα που θα συναντήσει κανείς στο Κοιλάνι είναι και το εκκλησάκι της Αγίας Μαύρης. Είναι κτισμένη περίπου 800 μέτρα λίγο πριν μπει κανείς στο Κοιλάνι, στην δυτική όχθη του κρύου ποταμού, κάτω από ένα από τα μεγαλύτερα πλατάνια του νησιού, ηλικίας 1200 ετών.
Στο εκκλησάκι, θα συναντήσει κανείς, ενδιαφέρουσα και ασυνήθιστη αρχιτεκτονική και σημαντικές τοιχογραφίες. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό εκκλησάκι που παρά το μικρό του μέγεθος, προκαλεί αισθήματα δέους η αίσθηση ότι είναι προέκταση του πελώριου βουνού που δεσπόζει πίσω του.
Το θαύμα της αγάπης
Πριν από πολλά χρόνια έγινε ένα θαύμα, απέναντι στην Αγία Μαύρη και τον σύζυγο της Τιμόθεο. Πιο συγκεκριμένα, όταν η Αγία Μαύρη ήταν ακόμη νεαρή κοπέλα και ζούσε στο Κοιλάνι, οι γονείς της αποφάσισαν να την παντρέψουν. Εκείνη όμως, καθώς ήθελε μόνο τον Τιμόθεο, αρνιόταν να παντρευτεί κάποιον άλλον. Βλέποντας πως οι γονείς της δεν αλλάζαν την γνώμη τους, την ημέρα του γάμου της μπήκε στον πυρακτωμένο φούρνο όπου θα ψήνονταν τα φαγητά για τους προσκεκλημένους και τον «έσυρε» (δηλαδή τον καθάρισε από τις στάκτες), απ’ όπου και η ερμηνεία για το όνομα Μαύρη (κι απ’ όπου η πεποίθηση ότι θεραπεύει τον πυρετό, ίσως). Το βράδυ μετά τον γάμο της, ζήτησε από τον σύζυγό της να την ακολουθήσει.
Η Αγία κτύπησε τότε το βουνό, ανοίγοντας στον βράχο μια σήραγγα, διά μέσου της οποίας πέρασε ακολουθούμενη από τον Τιμόθεο, και βγήκε σε σημείο μεταξύ των χωριών Πέρα Πεδί και Κοιλάνο. Εκεί ανελήφθησαν και οι δυο στον ουρανό, ενώ ανέβλυσε και το αγίασμα. Φύτρωσε δε κι ένας πλάτανος τεραστίων διαστάσεων, ο γνωστός πλάτανος της Αγίας Μαύρης, ένα από τα δέντρα γίγαντες της Κύπρου (βλέπε γι’ αυτόν στο λήμμα δέντρα). Οι κάτοικοι της περιοχής διηγούνται ότι στο ερημικό αυτό σημείο εμφανιζόταν τα βράδια ένα περίεργο φως, σαν καντήλι κρεμάμενο από τον ουρανό, μέχρι που κτίστηκε η εκκλησία. Υπάρχουν επίσης πολλές διηγήσεις για συχνές εμφανίσεις της αγίας Μαύρης στην περιοχή του Κοιλανιού, που βεβαιώνονται από τους κατοίκους, καθώς και αφηγήσεις για διάφορα θαύματα της αγίας.
Το αγίασμά της ρέει συνεχώς από τον βράχο, επί του οποίου ακουμπά το εκκλησάκι, και περνά μέσα απ’ αυτό.
Οι δυο νέοι συνέχισαν την διαδρομή τους μέσα στον βράχο, κάτω από το βουνό. Όταν έφτασαν στο τέλος του βουνού, στο Πέρα – Πεδί, πάλι ως εκ θαύματος, ο βράχος άνοιξε για να εξέλθει το ζευγάρι από αυτόν. Εκεί, τους περίμενε ένας άγγελος που τους περιέλαβε και τους μετέφερε στον κόσμο πια των Αγίων.
Από τότε σε εκείνο το σημείο, δεσπόζει το εκκλησάκι αφιερωμένο στους δυο Αγίους, στην Αγία Μάυρη και στον Άγιο Τιμόθεο. Στο ύψωμα του βράχου στα δεξιά από το εκκλησάκι φαίνεται η σχισμή που αν προσέξει κανείς θα δει και θα ακούσει το νερό που τρέχει μέχρι τις ημέρες μας (2018) ορμητικό, και εξέρχεται από τα ανατολικά του ναού μέσα από μια βρύση. Το αγίασμα λέγετε ότι είναι θαυματουργό.
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνα Γ. Παύλου
