Οι Μαξίλλες Λυσού είναι είδος παστού σύκου που παρασκευάζεται στο χωριό Λυσός της επαρχίας Πάφου.
Ιστορία:
Σύμφωνα με τον μελετητή και λεξικογράφο Κωνσταντίνο Γιαγκουλλή, οι μαξίλλες πήραν το όνομά τους από τη λατινική λέξη «μαξίλλα» που σημαίνει «πρώιμο σύκο». Επίσης, σύμφωνα με τον Ρόη Παπαγγέλου (Το κυπριακό ιδίωμα, 2001), η ονομασία «μαξίλλες» σημαίνει παστό/ πρώιμο σύκο και προέρχεται από τη λατινική λέξη «macilentus» που σημαίνει ισχνός. Οι μαξίλλες αποτελούσαν παλαιότερα το γλυκό του χειμώνα για τους κατοίκους της Λυσού.
Μέθοδος παραγωγής:
Τα σύκα, ενώ βρίσκονται στο δέντρο, αλείφονται στη μύτη με ελαιόλαδο εμποτισμένο σε βαμβάκι που έχει στερεωθεί προηγούμενα στην άκρη καλαμιού.Ηδιαδικασία αυτή σκοπό έχει την ωρίμανση πολλών καρπών ταυτόχρονα. Σε 7 περίπου μέρες, ο καρπός ωριμάζει και γίνεται η συγκομιδή. Τα σύκα απλώνονται στο έδαφος σε «νύσιους» (βελόνες των πεύκων) για 1-2 μέρες μέχρι να μαραθούν. Κόβονται στη μέση (χωρίς να διαχωριστούν) και αφήνονται για άλλες 3-4 μέρες για να «παστελλώσουν» (αποξηρανθούν). Στη συνέχεια, τοποθετούνται σε ζεστό νερό με μάραθο για 1-2 λεπτά, στραγγίζονται και αφήνονται να κρυώσουν/στεγνώσουν (Μαριλένα Ιωαννίδου, 2007, Ντοκιμαντέρ: Με γέφυρα τη γευστική μας παράδοση).
Γαστρονομία:
Καταναλώνονται ως γλυκό ή γεμισμένα με καρύδια.
