Το ελαιόλαδο και το φοινικέλαιο έχουν διαφορές τόσο ως προς τα λιπαρά τους συστατικά τους όσο και ως προς τον τρόπο παραγωγής τους. Η παραδοσιακή επιστημονική άποψη είναι ότι το φοινικέλαιο είναι ανθυγιεινό λόγω των κορεσμένων λιπαρών που περιέχει αλλά τα τελευταία χρόνια ορισμένες μετα-αναλύσεις δεν μπόρεσαν να βρουν συσχέτιση των κορεσμένων λιπαρών με τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Το φοινικέλαιο περιέχει κυρίως κορεσμένα λιπαρά τα οποία ανεβάζουν τη χοληστερόλη ενώ το ελαιόλαδο περιέχει κυρίως μονοακόρεστα λιπαρά που βελτιώνουν το προφίλ της χοληστερόλης του αίματος. Συνεπώς, όταν το ελαιόλαδο αντικαθιστά το φοινικέλαιο μειώνεται η χοληστερόλη του αίματος και αυτό κάνει καλό στην υγεία. Μια μετα-ανάλυση, το 2015, συμπέρανε ότι το φοινικέλαιο μπορεί να αυξήσει κατά 6% τον καρδιακό κίνδυνο σε σχέση με τα άλλα φυτικά έλαια . Το συμπέρασμα αυτό ήταν βασίστηκε στην προκαλούμενη άνοδο της χοληστερόλης.
Πώς είναι διαχωρισμένα τα φυτικά έλαια;
Τα φυτικά έλαια έχουν διαχωριστεί σε κατηγορίες ανάλογα με τον τύπο των λιπαρών που περιέχουν. Όλα περιέχουν κορεσμένα, μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά αλλά τα ποσοστά μπορεί να διαφέρουν σημαντικά. Σε γενικές γραμμές, το κορεσμένο λίπος ανεβάζει τη χοληστερόλη ενώ το μονοακόρεστεο και πολυακόρεστο λίπος έχει ευεργετική επίδραση στη χοληστερόλη.
Το ελαιόλαδο περιέχει κατά 75% το μονοοακόρεστο ελαϊκό οξύ, αν και το ποσοστό διαφέρει ανάλογα με την ποικιλία του. Το κορεσμένο λίπος στο ελαιόλαδο είναι μόνο 14%. Συνεπώς, το ελαιόλαδο είναι ένα φυτικό έλαιο που θεωρείται υγιεινό. Επίσης, είναι πλούσιο σε βιταμίνη E και σε αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως οι πολυφαινόλες, ενώ περιέχει και ορισμένες ουσίες που εξετάζονται για τη θετική τους επίδραση στην υγεία π.χ. το σκουαλένιο.
Αντίθετα, το φοινικέλαιο περιέχει κατά 50% κορεσμένο λίπος, ένα πολύ υψηλό ποσοστό για φυτικό έλαιο. Τα υπόλοιπα λιπαρά του είναι το ελαϊκό οξύ κατά 40% και το πολυακόρεστο λινελαϊκό οξύ κατά 10%. Το κορεσμένο λίπος στο φοινικέλαιο είναι κατά 44% παλμιτικό οξύ και κατά 5% στεατικό οξύ. Αυτή η υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος ήταν ο λόγος που μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν καταγράφηκε μια “επιδημία” καρδιακών προσβολών στις ΗΠΑ και σε άλλες αναπτυγμένες χώρες, το φοινικέλαιο θεωρήθηκε ανθυγιεινό μαζί με το έλαιο καρύδας -και τα δύο είναι τροπικά έλαια- και προτάθηκε η αποφυγή τους.
Τα τελευταία χρόνια έχει εκφραστεί η άποψη ότι το παλμιτικό οξύ, το κύριο κορεσμένο λιπαρό στο φοινικέλαιο, δεν έχει την καταστροφική επίδραση που θεωρούνταν κάποτε. Αν και το παλμιτικό οξύ αυξάνει την “κακή” LDL χοληστερόλη, αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση των μεγάλων σωματιδίων LDL και αυτό είναι λιγότερο ανησυχητικό. Επιπλέον, το άλλο κορεσμένο λιπαρό, το στεατικό, έχει ουδέτερη επίδραση στην χοληστερόλη ή μπορεί και να τη ρίχνει λίγο -αποτελεί εξαίρεση μεταξύ των κορεσμένων λιπαρών.
Έχει το φοινικέλαιο κάποιο πλεονέκτημα σε σχέση με το ελαιόλαδο;
Η συζήτηση γύρω από το φοινικέλαιο υπάρχει σήμερα επειδή εξαπλώνεται η χρήση του. Είναι μια εναλλακτική λύση στα υδρογονωμένα έλαια που έχουν χάσει τη δημοτικότητά τους. Σύμφωνα με μια μελέτη, η αντικατάσταση των τρανς λιπαρών με φοινικέλαιο μπορεί να μειώσει τους δείκτες κινδύνου των καρδιακών παθήσεων και να βελτιώσει τα λιπίδια του αίματος [2]. Επίσης, μια άλλη μελέτη βρήκε πως όταν το φοινικέλαιο καταναλώνεται ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής δεν δημιουργεί πρόβλημα στην υγεία.
Το ελαιόλαδο είναι ιδανικό για σαλάτες και χρήσεις χαμηλής θερμότητας. Από την άλλη μεριά, το φοινικέλαιο, λόγω των κορεσμένων λιπαρών του είναι ημιστερεό σε θερμοκρασία δωματίου και δεν είναι κατάλληλο για σαλάτες. Ωστόσο είναι πιο σταθερό σε υψηλή θερμοκρασία και αυτός είναι ο λόγος που χρησιμοποιείται από τα εστιατόρια.
Σε συνθήκες τηγανίσματος, ένα έλαιο εκτίθεται σε υψηλή θερμοκρασία και αυτό προκαλεί διάφορες αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της οξείδωσης -παράγονται υπεροξείδια και ελεύθερες ρίζες. Συνεπώς, δεν είναι καλό ένα λάδι να έχει χαμηλό σημείο καπνίσματος διότι χαλάει σε χαμηλότερες θερμοκρασίες. Το φοινικέλαιο είναι πιο ανθεκτικό στην οξείδωση και έχει υψηλότερο σημείο καπνίσματος από το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο αλλά όχι υψηλότερο από το απλό ελαιόλαδο. Αυτό ωστόσο δεν κάνει το φοινικέλαιο πιο υγιεινό. Οι ειδικοί εξακολουθούν να προτείνουν το παρθένο ελαιόλαδο για μαγείρεμα λέγοντας ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται υψηλές θερμοκρασίες και να γίνονται επαναλαμβανόμενες χρήσεις του ιδίου ελαίου.
Vita4you.gr
