Πριν από λίγο περισσότερο από πέντε χρόνια, η JBS και ο τότε διευθύνων σύμβουλός της, Joesley Batista, ενσάρκωναν όλα τα προβλήματα των βραζιλιάνικων επιχειρήσεων. Ο κ. Batista, γιος του ομώνυμου ιδρυτή του γίγαντα των κρεάτων, José Batista Sobrinho, κρυβόταν, στο ιταλικής κατασκευής γιοτ του Why Not?, από τους Βραζιλιάνους εισαγγελείς, οι οποίοι τον αναζητούσαν στο πλαίσιο έρευνας που αφορούσε ένα σκάνδαλο δωροδοκίας γιγαντιαίων διαστάσεων (Τελικά συνελήφθη). Η JBS βρισκόταν αντιμέτωπη με κατηγορίες για πώληση ύποπτου κρέατος και αποψίλωση του Αμαζονίου για την εκτροφή βοοειδών (αρνείται αμφότερα). Οι επενδυτές και πελάτες την εγκατέλειψαν.
«Χρειάστηκε πολλή δουλειά για να διασφαλίσουμε ότι αυτό που συνέβη στο παρελθόν δεν θα ξανασυμβεί», λέει ο Gilberto Tomazoni, ο οποίος, το 2018, έγινε ο πρώτος μη Batista διευθύνων σύμβουλος. Οι προσπάθειές του να αποκαταστήσει την εικόνα της JBS -και την εμπιστοσύνη των επενδυτών- αποδίδουν καρπούς. Επί των ημερών του η χρηματιστηριακή της αξία έχει σχεδόν διπλασιαστεί, στα 14 δισ. δολάρια. Πέρυσι πούλησε συσκευασμένα τρόφιμα αξίας 67 δισ. Δολαρίων – περισσότερα από οποιονδήποτε ανταγωνιστή της (βλ. διάγραμμα). Στις 11 Αυγούστου ανακοίνωσε έσοδα 92 δισ. ρεάλς (19 δισ. δολάρια) το δεύτερο τρίμηνο, αυξημένα κατά 7,7% σε ετήσια βάση.
Υπό τον κ. Tomazoni, η JBS «απλοποίησε και εξυγίανε την ιδιοκτησιακή της δομή, καθιστώντας την πιο διαφανή για τους ξένους επενδυτές», εξηγεί ο Paulo Terra της FGV, μιας σχολής επιχειρήσεων στο Σάο Πάολο. Έχει εκπαιδεύσει τους 250.000 υπαλλήλους της στη συμμόρφωση. Έχει επίσης αναδιαρθρώσει το χρέος της, πουλώντας περιουσιακά στοιχεία δισεκατομμυρίων για να εξοφλήσει τους πιστωτές της. Η κίνηση αυτή της επέτρεψε να προχωρήσει σε αγορές. Το 2021 η JBS αγόρασε μια αμερικανική εταιρεία επεξεργασίας καπνιστού κρέατος, μια αυστραλιανή εταιρεία εκτροφής χοίρων και μια ιταλική αλλαντοποιία. Επιδιώκει να αποκτήσει μερίδιο στα θαλασσινά προϊόντα, εξαγοράζει εταιρείες πώλησης πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης, ενώ «καταβροχθίζει» νεοσύστατες επιχειρήσεις κρέατος που παρασκευάζεται στο εργαστήριο.
Η γεωγραφική διαφοροποίηση έχει καταστήσει την εταιρεία περισσότερο ανθεκτική. Ελέγχει το ένα τέταρτο της επεξεργασίας βόειου κρέατος στην Αμερική και πέρυσι επωφελήθηκε από το συνδυασμό των χαμηλών τιμών των ζώντων βοοειδών και της άκρατης επιθυμίας για βόειο κρέας. Τώρα που ο πληθωρισμός έχει κάνει το ακριβό κρέας λιγότερο ελκυστικό για τους Αμερικανούς, συμπαρασύροντας τις πωλήσεις βόειου κρέατος της εκεί κατά 4,6% σε ετήσια βάση, μπορεί να στηριχθεί περισσότερο στην ανάπτυξη της στην Αυστραλία και τη Βραζιλία. Ειδικότερα στην πατρίδα της, μια ευρύτερη γκάμα προϊόντων, η οποία περιλαμβάνει φθηνότερο χοιρινό κρέας, πουλερικά και ψάρια, την έχει βοηθήσει σε μια εποχή που οι λιγότερο διαφοροποιημένοι ανταγωνιστές αγωνίζονται να διαχειριστούν την αύξηση των τιμών των ζωοτροφών.
Η οσμή σκανδάλων θα συνεχίσει να τρομάζει ορισμένους επενδυτές. Ο Wesley, ανιψιός του Joesley, έγινε πρόσφατα παγκόσμιος πρόεδρος των επιχειρήσεων. Ο Joesley και ο αδελφός του, οι οποίοι βρέθηκαν αμφότεροι πίσω από τα κάγκελα με κατηγορίες για διαφθορά, παραμένουν μια ισχυρή δύναμη. Η εταιρεία συμμετοχών της οικογένειας, J&F, διατηρεί το 42% των μετοχών. Ορισμένες από τις προηγούμενες συμφωνίες τους βρίσκονται υπό έρευνα.
Στην Αμερική, οι κατηγορίες για αθέμιτο προκαθορισμό των τιμών και οι ανησυχίες για την ευημερία των εργαζομένων έχουν φέρει τους συσκευαστές κρέατος στο επίκεντρο των ερευνών του Κογκρέσου. Η κριτική για τη σχέση της εταιρείας με τις αποψιλώσεις των δασών στον Αμαζόνιο πίεσε την JBS να ανακηρύξει τη βιωσιμότητα “βασική επιχειρηματική στρατηγική” και να δεσμευτεί για μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2040. Η ανθρωπότητα “τρώει τον πλανήτη”, παραδέχεται ο κ. Tomazoni, οπότε οφείλει να παράγει τρόφιμα με νέο τρόπο.
Η JBS ενδέχεται να δυσκολευτεί περισσότερο να διατηρήσει την γρήγορη ανάπτυξή της. Ακόμα και αν οι πωλήσεις αυξήθηκαν, τα καθαρά κέρδη μειώθηκαν το τελευταίο τρίμηνο κατά 10% σε ετήσια βάση, καθώς η ξηρασία μείωσε τις βοσκήσιμες εκτάσεις, ενώ το κόστος των ζωοτροφών εκτοξεύτηκε. Η αποδυνάμωση της ζήτησης στην Αμερική θα συνεχίσει να συμπιέζει τα περιθώρια κέρδους στο βόειο και χοιρινό κρέας. Το ίδιο και η επιβράδυνση στην Κίνα, μια μικρότερη αλλά ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά βόειου κρέατος, όπου η μεσαία τάξη καταναλώνει όλο και περισσότερο. Η τιμή της μετοχής της JBS έχει υποχωρήσει κατά 17% από την πρόσφατη κορύφωσή της τον Απρίλιο. Έχοντας ανοίξει την όρεξη των επενδυτών, ο κ. Tomazoni θα πρέπει να συνεχίσει να εργάζεται σκληρά για να την κρατήσει ζεστή.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr.Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
