Φάνος Λεβέντης: Χιλιάδες οι «εραστές της παρανομίας» στο χώρο της εστίασης

Η εστίαση είναι ένας χώρος ζωντανός, που διαρκώς εξελίσσεται και αποτελεί ένα από τους κυριότερους μοχλούς κίνησης της οικονομίας της χώρας μας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι όλα λειτουργούν ομαλά χωρίς τους επιτηδείους να παρανομούν εις βάρος άλλων επιχειρήσεων στο όνομα του εύκολου χρήματος. Ο γ.γ. ΠΑ.Σ.Ι.Κ.Α. (ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΙΔΙΟΚΤ. ΚΕΝΤΡΩΝ ΑΝΑΨΥΧΗΣ) Φανός Λεβέντης για άλλη μια φορά κρούει τον κώδωνα σε Αρμοδίους για να έρθει επιτέλους η τάξη στο χώρο της Εστίασης με ρυθμίσεις αλλά και αλλαγή του Νόμου που διέπει την λειτουργία των Κέντρων αναψυχής και της εστίασης. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε το Υφυπουργείο Τουρισμού με τον κ. Σάββα Περδίο «στο τιμόνι» δεν μένει απαθής στο φαινόμενο αυτό και πολύ σύντομα θα έχουμε εξελίξεις. Ποιες επιχειρήσεις  στερούνται της νομιμότητας; Αυτός είναι ο μεγάλος «πονοκέφαλος» για τους Αρμοδίους με τον κ. Λεβέντη να μιλάει αποκλειστικά στο Taste and hospitality για το «πονηρό μυαλό των Κυπρίων», όπως λέει χαρακτηριστικά, «που εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες σε νομοθεσίες ακόμη και σε αυτές που αφορούν στις πολεοδομικές άδειες». Αν αναλογιστούμε ότι υπάρχουν γύρω στα 3,600 εγγεγραμμένα κέντρα αναψυχής, τα παράνομα αριθμούν σε άλλες τόσες χιλιάδες. Αξίζει να σημειωθεί ότι γύρω στις 2,500 χώροι αναψυχής σωματεία/σύλλογοί, καφενεία, εστιατόρια Take away και χώροι μικρότεροι των 8 τ.μ (που δεν σερβίρουν αλκοόλη) εξαιρούνται από την νομοθεσία καθώς τις σχετικές εγκρίσεις για λειτουργία τους λαμβάνουν από πυροσβεστική, υγειονομείο και τοπικές Αρχές. 

Ποια είναι η έννοια της εστίασης σήμερα;

Δε θα έλεγε κάποιος ότι έχει σαν έννοια τόσο μεγάλες διάφορες από την αρχική της ρίζα. Οπόταν η ρίζα ανάγεται στην αρχαιότητα στη λέξη Εστία όπου ήταν η κατοικία και συνέδεε ταυτόχρονα και πολλές άλλες συγγενικές έννοιες. Εστία επίσης ήταν και το σημείο, η κατασκευή εκείνη όπου τοποθετούσαν ξύλα και ανάβαν φωτιά για να μαγειρέψουν. Θα μπορούσα να σκεφτώ και να προχωρήσω και σ’ ένα δικό μου συλλογισμό για την ρίζα της δικής μας λέξης της κυπριακής διαλεκτού νισκιά, πιθανόν προερχομένη από την εστία – εν εστία – νισκιά.

Οι κοινωνίες όλες δια μέσου των αιώνων προσαρμόζανε τις διατροφικές τους συνήθειες και την εστίαση ανάλογα με το τι μπορούσαν να παράξουν και ασφαλώς και με την οικονομική κατάσταση που είχαν οι κάτοικοι.

Για παράδειγμα;

Η κατανάλωση κρέατος και θαλασσινών στην αρχαία Ελλάδα σχετιζόταν με την οικονομική κατάσταση μίας οικογένειας αλλά και σε ποια περιοχή κατοικούσε, αν ήτανε κοντά στη θάλασσα, για παράδειγμα. Βρίσκουμε από τα αρχαία χρόνια χώρους όπου φιλοξενείτο κόσμος για να φάει. Γενικά οι διατροφικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια σημαντικότατη αιτία μελέτης που θα βρίθει σημαντικών στοιχείων, πολλά από τα οποία συναντούμε και σήμερα, είτε ως συνήθειες, είτε ως ορισμοί ή ονοματολογία και έχουν εμπνευσθεί από τα αρχαία χρόνια: ποιητές, ιστορικοί, ζωγράφοι και συνεχίζουν να εμπνέονται κάνοντας αναφορές στις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων τόσο στο φαγητό αλλά και στο κρασί.

Μιας και κάνετε αναφορά στην Αρχαία Ελλάδα στην χώρα μας τι στοιχεία έχουμε για την εποχή εκείνη σ’ ότι αφορά την εστίαση;

Στη Κύπρο των τελευταίων αιώνων και δεκαετιών, διαπιστώνουμε και βρίσκουμε συγγενικές συνήθειες με τα αρχαία χρόνια αλλά και πολύ σημαντικές αλλαγές οι οποίες έχουν και πάλι να κάνουν με την οικονομική κατάσταση, με νέες συνήθειες, με ξενόφερτα είδη διατροφικών συνηθειών, επιρροή από ξένες κουζίνες τόσο από την πολυπληθισμηκότητα που είχαμε και έχουμε στη Κύπρο.

Η γνώση που απέκτησε ο μέσος κύπριος από τα ταξίδια στο εξωτερικό και βέβαια με τον τρόπο ζωής και τον χρόνο που έχει κάποιος σήμερα. Αν πάμε πίσω 6-7 δεκαετίες, οι χώροι εστίασης ήτανε περιορισμένοι.

Οι χώροι εστίασης τα παλιά χρόνια δεν απευθύνονταν σε γυναίκες, έτσι;

Aκριβώς. Περισσότερο η εστίαση ήταν για  άνδρες και  λιγότερο για οικογένειες. Είχαμε λοιπόν ταβερνάκια, καπηλειά και απάχικα, όπου οι άνδρες κατέληγαν πιο πολύ για να καταναλώσουν οινοπνευματώδη ποτά «τσιμπώντας» μεζεδάκια τα οποία σέρβιραν σε πολύ μικρές ποσότητες και σε πολύ μικρά πιατάκια. Είχαμε βέβαια και τα μαεϊρκά όπου κατέληγαν εργαζόμενοι και «μπεκιάρηδες». Τη δεκαετία του ‘70 άρχισε μια επιρροή από πολύ γειτονικές χώρες της Μέσης Ανατολής όπου διαμορφωνόταν πλέον η ταβέρνα. Στη συνέχεια κατά τη δεκαετία του ‘80 αφού πέρασε η κρίση από τη τουρκική εισβολή η ευμάρεια επέτρεψε την αύξηση των ποσοτήτων φαγητού στα μεγαλύτερα πλέον σκεύη και η έξοδος στις ταβέρνες και τα εστιατόρια γινόταν από την οικογένεια γενικότερα και όχι από άνδρες μόνο.

Ο τουρισμός επηρέασε και την αύξηση των εστιατορίων;

Eνοείται. Με την άνοδο του τουρισμού από άλλες χώρες άρχισε να αυξάνεται κατακόρυφα ο αριθμός χώρων εστίασης, τόσο στις πόλεις αλλά και στα χωριά. Λειτούργησαν διάφορες κατηγορίες χώρων που προσφέρανε φαγητό τόσο για επιτόπια κατανάλωση αλλά και για μεταφορά στο σπίτι ή στην εργασία.

 «Πιαστήκαμε» στον ύπνο;  Ήμασταν σε θέση ως κράτος με νομοθεσίες ή κανονισμούς να υπάρχει σωστή «ρύθμιση» ή έλεγχος του κλάδου της εστίασης;

Έτοιμοι όπως φάνηκε δεν ήμασταν. Πολλές από τις κατηγορίες αυτές δεν είχαν καν προνοηθεί και στις ισχύουσες νομοθεσίες, όπου αναπόφευκτα το πονηρό μυαλό των κυπρίων εκμεταλλεύτηκε κάθε κενό ή ασάφεια. Η αδυναμία των νομοθεσιών είχε ως αποτέλεσμα να έχουμε μια εικόνα απαράδεκτη μπροστά  μας. Δηλαδή, να υπάρχουν πάνω από 3,500 κέντρα αναψυχής εγγεγραμμένα στο Υφυπουργείο Τουρισμού, αλλά και ορισμένες χιλιάδες άλλων τα οποία για διάφορους λόγους δεν έχουν εγγραφεί και πλείστα από αυτά είναι και παράνομα, αφού δεν έχουν ή αδυνατούν να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες άδειες ώστε να λειτουργούν νόμιμα με ότι αυτό συνεπάγεται και όχι να ευνοούνται μέσα από τον αθέμιτο ανταγωνισμό.

Είναι τόσο εύκολο να ανοίξει κάποιος ένα εστιατόριο;

Eϊναι εύκολο και μάλιστα χωρίς να εξασφαλίσει την απαραίτητη από το νόμο αδειοδότηση, σπρώχνει η σιωπηλά επιτρέπει σε πολίτες να ακολουθούν αυτή την διαδικασία προκαλώντας προβλήματα στην ορθή λειτουργία της βιομηχανίας και στους νόμιμους και συνετούς επιχειρηματίες είτε αυτοί είναι μικροί είτε μεγάλοι. Η αδυναμία των πολεοδομικών αρχών να ανταποκρίνονται χωρίς καθυστέρηση σε μια αίτηση πολεοδομικής άδειας, δίνει ένα μεγάλο άλλοθι στους «εραστές της παρανομίας».

Αξίζει να πούμε ότι πάρα πολλοί νέοι, τα τελευταία χρόνια έχουν καταλήξει στο να λειτουργήσουν ένα κέντρο αναψυχής, βρίσκοντας χρήματα μέσα από επιδοτήσεις για την νεανική επιχειρηματικότητα και βέβαια ενδεχομένως γιατί το θεωρούν εύκολο και προσοδοφόρο επάγγελμα.

Αυτό δεν ισχύει όμως;

Aποδεικνύεται το αντίθετο σε πολλές περιπτώσεις, Νικολέτα και οι αριθμοί όπως θα διαπιστώσεις μιλάνε από μόνοι τους. Τα  δεδομένα που σου έχω αναφέρει έχουν διαδραματίσει τον δικό τους ρόλο ώστε να φτάσουμε στα σημερινά φαινόμενα, όπου καθημερινά λειτουργούν διάφορες μορφές κέντρων αναψυχής και εστίασης και με τον ίδιο τρόπο βέβαια αρκετά κλείνουν, αφού δυστυχώς οι πλείστοι δεν εξετάζουν καθόλου τα δεδομένα της αγοράς.

Αυτό που σήμερα επιβάλλεται και πολύ φυσιολογικά αναμένει η βιομηχανία είναι να μπορέσουν τα φαινόμενα αυτά να περιοριστούν και μέσα από την υπό διαβούλευση νέα νομοθεσία του Υφυπουργείου Τουρισμού να μπει τάξη και όχι να προκληθεί ακόμα μεγαλύτερη αταξία .

Φωτός: Από το προσωπικό αρχείου του κ.Φάνου