Τις τελευταίες ημέρες άρχισαν να τοποθετούνται κρεβατάκια και ομπρέλες στην παραλία Γιαλιάς, δίπλα ακριβώς από τις φωλιές των θαλάσσιων χελωνών, στο πλαίσιο υλοποίησης του σχεδίου χρήσης της παραλίας. Η παραλία, που είναι γεμάτη από κλουβιά προστασίας των χελωνών, για πρώτη φορά θα δέχεται πλέον και επισκέπτες που επιθυμούν να κάνουν το μπάνιο τους σε οργανωμένη πλαζ. Στην περιοχή έχει ήδη εγκατασταθεί και πύργος ναυαγοσωστών, ενώ φρόντισαν να τοποθετήσουν και καλάθους για τα σκουπίδια των επισκεπτών.
Πρόκειται για την πρώτη παραλία η οποία βρίσκεται σε προστατευόμενη περιοχή για την αναπαραγωγή της θαλάσσιας χελώνας Καρέτα Καρέτα που εγκρίθηκε σχέδιο χρήσης από την Κεντρική Επιτροπή Παραλιών. Ουσιαστικά το πράσινο φως άναψε το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ), ως καθ’ ύλην αρμόδια αρχή, το οποίο έθεσε συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις σχετικά με τα κρεβατάκια, τα θαλάσσια σπορ και τον καθαρισμό της παραλίας. Μεταξύ άλλων προτείνει όρους για προστασία των αμμοθινών, την ελαχιστοποίηση της όχλησης, την απαγόρευση χρήσης μηχανοκίνητων θαλάσσιων σπορ, όπως επίσης και μια σειρά από προϋποθέσεις ώστε να μην επηρεάζεται η οποιαδήποτε δραστηριότητα φωλεοποίησης από τις θαλάσσιες χελώνες, καθώς και η προστασία της ωοτοκίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η οργανωμένη παραλία βρίσκεται εντός της περιοχής του δικτύου Natura 2000 Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) «Περιοχή Πόλις – Γιαλιά», με κωδικό «CY4000001». Ο χώρος ανήκει στο Τμήμα Δασών.
Η προστατευόμενη περιοχή εντάχθηκε στο δίκτυο λόγω της ύπαρξης σημαντικών τύπων φυσικών οικοτόπων και ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας, τα οποία χρήζουν προστασίας και είναι είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος, όπως οι θαλάσσιες χελώνες. Η εν λόγω περιοχή αποτελεί, μεταξύ άλλων, σημαντικό αναπαραγωγικό βιότοπο της θαλάσσιας χελώνας Καρέτα Καρέτα, το οποίο αποτελεί είδος προτεραιότητας, δηλαδή είδος άγριας ζωής που διατρέχει τον κίνδυνο εξαφάνισης σε κοινοτικό επίπεδο και για τη διατήρηση του οποίου η Ευρωπαϊκή Ένωση φέρει ιδιαίτερη ευθύνη, λόγω του περιορισμένου μεγέθους του τμήματος της φυσικής κατανομής του στην επικράτεια των κρατών μελών της.
Οι προϋποθέσεις που έθεσε το Τμήμα Αλιείας και οι οποίες πρέπει να τηρούνται αυστηρά από το Κοινοτικό Συμβούλιο Γιαλιάς είναι:
• Κατά την περίοδο Μαΐου – Σεπτεμβρίου εκάστου έτους, πρέπει όλα τα κρεβατάκια θαλάσσης τα οποία τοποθετούνται στην αμμώδη παραλία, να μετακινούνται από την παραλία από τη δύση του ηλίου μέχρι και την ανατολή του, ούτως ώστε να μην παρεμποδίζουν την οποιαδήποτε δραστηριότητα φωλεοποίησης από τις θαλάσσιες χελώνες.
• Εάν εντοπιστούν φωλιές, τότε δεν πρέπει να τοποθετούνται κρεβατάκια πάνω από αυτές, αλλά να τοποθετείται το σχετικό προστατευτικό κλουβί. Ο διαχειριστής των κρεβατιών θα πρέπει να εκπαιδευτεί από το ΤΑΘΕ, ούτως ώστε να μπορεί να αναγνωρίσει πιθανές φωλιές και να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα προστασίας τους. Σημειώνεται ότι οι θαλάσσιες χελώνες και τα αυγά τους στην Κύπρο προστατεύονται από το 1971, με βάση τον περί Αλιείας Νόμο και Κανονισμούς του 1990.
• Δεν πρέπει να επιτρέπονται τα μηχανοκίνητα θαλάσσια σπορ (π.χ. jet-ski, water-ski κ.λπ.).
• Σε περίπτωση κατασκευής διαδρόμων πρέπει να ληφθούν οι απόψεις των αρμοδίων τμημάτων, Περιβάλλοντος και Δασών, έτσι ώστε να μην επηρεάζονται οι αμμοθίνες.
• Ο καθαρισμός της παραλίας πρέπει να γίνεται με το χέρι και όχι με μηχανικά μέσα και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να γίνεται «όργωμα» της παραλίας.
• Κατά την περίοδο ωοτοκίας (1η Μαΐου – 30 Σεπτεμβρίου) δεν πρέπει να υπάρχει φωτισμός το βράδυ, πέραν από τον απολύτως απαραίτητο. Ο φωτισμός να μην είναι προς την παραλία/θάλασσα και να ληφθούν υπόψη οι πρόνοιες που αναγράφονται στο Διαχειριστικό Σχέδιο της περιοχής «Πόλις-Γιαλιά».
Χωρίς ειδική οικολογική αξιολόγηση
Το σχέδιο χρήσης της παραλίας για την παροχή οργανωμένων υπηρεσιών λουομένων στην κοινότητα Γιαλιάς δεν έχει υποβληθεί σε ειδική οικολογική αξιολόγηση / δέουσα εκτίμηση επιπτώσεων στα αντικείμενα καθορισμού και τους στόχους διατήρησης της περιοχής του δικτύου Natura 2000 «Περιοχή Πόλις – Γιαλιά», όπως προνοείται από το άρθρο 16 των περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμων του 2003 έως 2015, καθώς και το άρθρο 6, παράγραφος 3, της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας.
Η θέση του ΤΑΘΕ για ήπια πλαζ
Το ΤΑΘΕ ήταν θετικό στη δημιουργία ήπιας μορφής οργανωμένων πλαζ στην κοινότητα Γιαλιάς, με βάση και το Διαχειριστικό Σχέδιο της περιοχής, ούτως ώστε να αντιμετωπισθεί η ανθρωπογενής πίεση από την άναρχη χρήση των παραλιών και να ελαχιστοποιηθεί η όχληση στην προστατευόμενη περιοχή του δικτύου Νatura 2000 Πόλις-Γιαλιά. Προϋπόθεση για την εξασφάλιση της σύμφωνης γνώμης του ΤΑΘΕ για τη δημιουργία των εν λόγω πλαζ, ήταν και συνεχίζει να είναι η εξής: το σχέδιο χρήσης παραλίας θα πρέπει να συνάδει με το καθεστώς προστασίας της περιοχής, να είναι δηλαδή ήπιας μορφής, με ελάχιστες υποδομές. Προς τον σκοπό αυτό, το ΤΑΘΕ δεν αποδέχτηκε σχέδια που δεν συμβάδιζαν με την εν λόγω αρχή.
Του Άγγελου Νικολάου
